امیر محبیان در گفت و گو با جماران در ارزیابی خود از نتایج انتخابات هفتم اسفند در تهران، اظهار کرد: تحلیل انتخابات هفتم اسفند در تهران از طریق روش های مختلفی امکان پذیر است؛ برخی از طریق رویکرد جامعه شناختی، برخی از طریق رویکرد اقتصادی و توسعه انگارانه و برخی دیگر از رویکرد روان شناختی و تاریخی تحلیل هایی را متناسب با این رویکرد ها ارائه می دهند.

وی تصریح کرد: وضعیت اصول گرایان در تهران با وضعیت اصول گرایان در سراسر کشور متفاوت است، به عبارتی نتیجه انتخابات در سراسر کشور به غیر از تهران، نتیجه معقول و قابل پذیرشی بود؛ چون معمولا زمانی که دولتی تازه سرکار آمده است و غلبه گفتمانی دارد، فضای افکار عمومی تا حدودی این امکان را به وجود می آورد که گفتمان آنها پیروز شود.

این کارشناس مسائل سیاسی افزود: شاهد هستیم که اکثریت لرزانی از منتخبین مجلس دهم به اصولگرایان تعلق گرفته و اصولگرایان از برخی جهات نسبت اصلاح طلبان و طرفداران دولت بیشتر هستند؛ اما نکته این است که چرا در تهران این قضیه رخ داد؟

محبیان با اشاره به شکست 30 بر هیچ اصولگرایان در تهران در مورد دلیل این امر، گفت: به نظر من عوامل مختلفی در این راستا دخیل است، به صورت خلاصه در تهران اصولگرایان به اصلاح طلبان نباختند بلکه به نگرشی در درون خود باختند که باعث شد سهام اصول گرایان در بازار بورس سیاسی تهران بی ارزش شود.

وی عنوان کرد: ارزش منفی جبهه پایداری در ذهنیت جامعه، ارزش های مثبت اصول گرایان را بی اعتبار می کند. بخش اعظم لیست اصولگرایان در تهران دارای ارزش مثبت بود. توکلی، مصباح مقدم و حداد ارزش های مثبتی داشتند، ولی توان آن را نداشتند که ذهنیت منفی در جامعه را نسبت به ترکیب تصویر تندخویانه جبهه پایداری، متعادل کنند.

این مدرس دانشگاه، لیست اصولگرایان را از لحاظ توان تخصصی و تجربه قانونگذاری نسبت به لیست اصلاح طلبان قوی تر و شناخته شده تر دانست و یادآور شد: این لیست با تجربه و قوی نتوانست پیروز شود. 75 درصد از افراد حاضر در لیست اصلاح طلبان را جامعه و حتی بدنه اصلاح طلب نمی شناخت. این آمار در اصولگرایان 15 درصد بود، ولی دلیل پیروزی همین لیست ناشناخته تحلیل نادرست شورای ائتلاف اصولگرایان بود.

وی ادامه داد: براساس تحلیل نادرست شورای ائتلاف اصول گرایان، به جای به وجود آوردن فضایی که در آن رأی دهندگان به تطبیق منطقی، حرفه ای و کارشناسانه بپردازند؛ فضایی 2 قطبی ایجاد کردند که در این فضای 2 قطبی تصمیم گیری ها مبتنی بر تصمیمات قاطع و حتی عاطفی بود.

محبیان خاطر نشان کرد: شورای ائتلاف اصولگرایان در این رقابت که به صورت سیاه و سفید انجام شد، عملا نقش سیاه را به تنهایی برعهده گرفت. چون لیستی به وجود آورد که 47 درصد آن وابسته به جریانی بود که درست یا غلط، نظر جامعه در مورد آنها منفی بود. به عبارتی اصولگرایان در درون خود نیز نتوانستند حرکت اقناعی انجام دهند.

وی با تأکید بر اینکه شورای ائتلاف گرایان نتوانست دل ها را به هم نزدیک کند، اضافه کرد: تحلیل غلط باعث شد جنجال پایداری ها با وزن اجتماعی واقعی این جریانات اشتباه گرفته شود و آنها به بهای به دست آوردن دل پایداری که پر سر و صدا بود چهره های آرام خردگرای اصولگرا را از خودشان راندند و این خودزنی بود که نتیجه آن را در انتخابات دیدیم.

این تحلیلگر مسائل سیاسی اظهار کرد: مردم در فضای 2 قطبی بیشتر به صحنه می آیند و به گمان من تحلیل رفتار انتخاباتی مردم نشان می دهد که آنها خیلی هوشمندانه براساس ذهنیت پدید آمده رأی می دهند، ولی انتخاب هوشمندانه لزوما به معنای تحلیل دقیق مردم از شرایط نیست. بلکه رفتن آنها به سوی لیست اصلاح طلبان از بابت این نبود که لیست اصلاح طلبان را لیست مطلوب و بهتر می دیدند.

وی گفت: دلیل این امر تصویر ایجاد شده ای بود که در فضای ذهنی به وجود آمده بود. شورای ائتلاف اصول گرایان متاسفانه در عمل، بخش اعظمی از لیست را به پایداری های ضد برجام و ضد حرکت های بهبودگرا تخصیص دادند؛ از سوی دیگر مصلحت گرایانی نظیر لاریجانی را از درون خودشان راندند و با این کار یک تصویر یک پارچه منفی از خود ایجاد کردند و مردم را سریعا به این تصمیم رساندند تا کاری کنند که فضا با انتخاب چهره های تندخو ملتهب نشود؛ به این دلیل مردم لیستی که تنها 15 درصد آن شناخته شده بود را به لیست 75 درصد شناخته شده ترجیح دادند.

محبیان در خصوص نگرش و گرایش مجلس دهم نیز بیان کرد: البته این امر هنوز قابل پیش بینی دقیق نیست و باید ببینیم که مستقل ها در مجلس به کدام سوگرایش پیدا می کنند و در دور دوم نمایندگانی که انتخاب می شوند به کدام جریان گرایش دارند؛ اما معتقدم بدنه اصولگرایی مجلس برای حفظ موقعیت و برتری نسبی که احتمالا رخ خواهد داد؛ باید با طیف نزدیک به لاریجانی هماهنگ عمل کند و فکر می کنم اصلاح طلبان هم مجبور خواهند بود با لاریجانی به عنوان عنصر تعادل بخش، همگرایی داشته باشند.

وی با بیان اینکه صحبت های شنیده شده از سوی برخی تحلیلگران اصلاح طلب مبنی بر اقدام محمدرضا عارف برای کسب ریاست مجلس، تصریح کرد: آنها با این اقدام اصول گرایان را به صورت کامل مقابل خود خواهند داشت و این به نفع جریان اصلاح طلبی نیست. بنابر این بهتر آن است که یک چهره مقبول که هم با اصلاح طلب ها می تواند کار کند و هم اصولگرایان می توانند او را مورد حمایت قرار دهند؛ ریاست مجلس آینده را در اختیار بگیرد.

محبیان اظهار کرد: در مجلس آینده به دلیل شکننده بودن فراکسیون ها باید اقدامات حساب شده تری انجام شود و احتمال می دهم که رویکرد اعتدال گرایی در مجلس بیشتر باشد؛ ولی به معنای دست بسته بودن مجلس در مقابل دولت نخواهد بود. اصلاح طلبان و همچنین اصول گرایان مجلس می کوشند تا موضع انتقادی خودشان را حفظ کنند و گمان می کنم مجلس آینده توجه بیشتر مردم را به خود جلب کند. از این رو بحث ها دقیق تر خواهد بود و وزن جنجال ان شاالله کاهش خواهد یافت.

وی تاکید کرد: من معتقدم که اصلاح طلبان یا اصولگرایان بسته به نتایج دور دوم انتخابات و همچنین موضع گیری مستقل ها اکثریت لرزانی خواهند داشت. این اکثریت لرزان آنها را در رفتار تا حدودی محافظه کار خواهد کرد. در نتیجه مجلس آینده رویکرد اعتدالی خواهد داشت و البته این تا حدودی به رفتار دولت فعلی بستگی دارد.

این کارشناس سیاسی اصولگرا با بیان اینکه اگر دولت فعلی بتواند کارآمدی خود را به نحوی نشان دهد؛ می تواند از حمایت مجلس برخوردار باشد، گفت: اگر دولت این تصور را داشته باشد که مجلسی نزدیک به گرایش های دولت دارد شکل می گیرد و لذا می تواند پاسخگو نباشد و به همین وضعیت و روند ادامه دهد و مشکلات مردم را حل نکند؛ همین مجلسی که متشکل از اصلاح طلبان و اصول گرایان است و به نظر می رسد که تا حدودی می خواهد از دولت حمایت کند؛ به منتقد جدی او تبدیل خواهد شد.

محبیان در پایان خاطر نشان کرد: برای مجلسی ها دادن راه حل درست و قدرتمند در حل مسائل مردم اولویت دارد و به نظر من بزرگترین انتظار مردم از دولت رفع دغدغه ها و مشکلات مردم و پاسخ روشن و درست به مسائل اقتصادی است. البته اینها کار دولت است که باید انجام دهد، ولی مجلس باید به گونه ای ریل گذاری کند که دولت سریعا مشکلات را حل کند و اگر کوتاهی صورت گرفت مجلس دولت را مورد باز خواست قرار دهد. در تأمین حقوق مردم هیچگونه مسامحه ای نباید صورت گیرد.