میلگرد و کاربرد آن در صنایع مختلف

میلگرد مقطعی فولادی، توپر و میله‎ای شکل است که بر اساس استانداردهای مختلف ساخته می‌شود. در صنعت، انواع میلگرد از نظر  شکل ظاهری در دو گروه ساده و آجدار تولید و استفاده می‌شود. کاربرد میلگرد از صنعت ساختمان سازی فراتر می‌رود و در اغلب صنایع اصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

میلگرد فولادی در ساختمان‌سازی برای افزایش مقاومت کششی بتن کاربرد دارد. در کشور ما، اغلب تولید میلگرد بر اساس استاندارد روسی انجام می‌شود. شرکت پیشرو صنعت نفت آسیا با برند تجاری آیرومارت از جمله تامین‌کنندگان اصلی انواع میلگرد صنعتی و میلگرد دکوراتیو است. میلگرد براساس کاربرد، خواص و ویژگی‌های ظاهری نام اختصاصی پیدا کرده و با این نام در بازار آهن شناخته می‌شود.

مقاوم سازی بتن با میلگرد

پیش از آن‌که با انواع و کاربرد میلگرد ها آشنا شویم، ابتدا باید بدانیم میلگرد چیست. سال‌ها بشر برای رسیدن به استحکام لازم در سازه، بتن را ماده‌ای مناسب می‌دانست. اگرچه بتن در برابر نیروهای فشاری مقاومت بسیار بالایی دارد اما در مقابل نیروهای کششی و چرخشی ضعیف عمل می‌کند. بعدها مهندسان متوجه شدند ضعف بتن با استفاده از میلگردهای فولادی قابل جبران است. این خاصیت موجب شده که میلگرد از جمله مهم‌ترین مقاطع فولادی در ساختمان سازی باشد. از این مقطع برای تقویت مقاومت کششی در بتن استفاده می‌شود. آيرومارت با انجام تست‌ها کنترل کیفی عملکرد درست میلگرد را در سازه تضمین می‌کند.

با توجه به حجم بالای کاربرد میلگرد در تمام بخش‌های ساختمان، قیمت میلگرد یکی از عوامل موثر بر صنعت ساختمان سازی است. توجه کنید که قیمت انواع مختلف میلگرد به دلیل تفاوت ساختاری باهم یکسان نخواهد بود.

انواع میلگرد

کاربرد میلگرد های مختلف وابسته به جنس، شکل ظاهری و استاندارد مورد استفاده در تولید با یکدیگر متفاوت است. مطابق با استاندارد و جنس متریال مورد استفاده در تولید، انواع میلگرد آیرومارت به خریداران عرضه می‌شوند. هر یک از این‌ انواع را در ادامه مورد بررسی قرار می‌دهیم.

انواع میلگرد بر اساس استاندارد

تولید میلگردهای فولادی در جهان بر اساس استانداردهای مختلفی انجام می‌شود. ASTM شناخته‌شده‌ترین و معتبرترین استاندارد است. ISO به عنوان سازمان بین المللی استاندارد، JIS ژاپن و DIN آلمان هر یک استانداردهایی را برای تولید میلگردهای فولادی وضع کرده‌اند.

با این حال استانداردهای کانادا، استرالیا، بریتانیا و آمریکا نیز قابل استناد بوده و توسط شرکت‌های مختلف استفاده می‌شوند. کارخانه ذوب آهن اصفهان از استاندارد روسی برای تولیدات خود استفاده می‌کند. انواع میلگرد اصفهان در 4 نوع مختلف توسط آیرومارت عرضه می‌شوند:

میلگرد A1

میلگردهای A1 از انواعی هستند که غالبا با ظاهری ساده و با سطحی صاف تولید شده و به نام میلگرد نرم نیز شناخته می‌شوند. میزان تغییر شکل نسبی پلاستیک میلگرد ساده در زمان گسیختگی ۲۵ درصد است. انواع میلگرد ساده حاوی کربن پایینی است و به سادگی خم‌کاری و شکل‌دهی می‌شود. تنش جاری و تنش گسیختگی میلگرد نرم به ترتیب 2300 و 3800 کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع است. کاربرد میلگرد بدون آج A1 آیرومارت در جوشکاری از دیگر حوزه‌ها بیشتر است.

میلگرد A2

انواع میلگرد A2، میلگردهای نیمه سخت با آج ساده هستند که با عنوان میلگرد نیمه خشک (ترد) و نیمه نرم نیز شناخته می‌شوند. میزان تغییر شکل نسبی پلاستیک انواع میلگرد آجدار نیمه سخت عرضه شده در آیرومارت، در زمان گسیختگی 19 درصد است. میلگرد A2 عموما با آج‌های فنری ساخته می‌شود. کاربرد میلگرد A2 در پروژه‌های ساختمان سازی و خاموت‌زنی نسبت به دیگر بخش‌های صنعت بیشتر است. اگرچه می‌توان این نوع میلگرد  را جوشکاری کرد، اما بهتر است از این فرآیند پرهیز شود. ميلگرد نیمه سخت تنش جاری و تنش گسیختگی برابر با 3000 و 5000 کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع دارد.

میلگرد A3

میلگرد های A3 آیرومارت انواعی سخت با آج پیچیده هستند که در عملیات‌های عمرانی صنعتی و معمول مورد استفاده قرار می‌گیرند. میزان تغییر شکل نسبی پلاستیک این دسته از انواع میلگرد آجدار در زمان گسیختگی 14 درصد است.این گروه از مقاطع اغلب آج‌های جناقی شکل دارند. لازم به ذکر است که استفاده از آن‌ها برای آهنگری و فرم‌دهی و جوشکاری به هیچ‌وجه مجاز نیست. در میلگرد سخت آیرومارت تنش جاری و تنش گسیختگی برابر با 4000 و 6000 کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع است.

میلگرد A4

میلگردهای A4 آیرومارت با آج 500 تولید و عرضه می‌شود. میلگرد A4 از انواع سخت است و به عنوان میلگرد آج‌دار مرکب شناخته می‌شود. این نوع میلگرد ضمن داشتن سختی بسیار بالا، آج‌هایی پیچیده و سخت دارد. کاربرد میلگرد A4 در سازه‌های ساختمانی به جز دیوارهای برشی و قاب‌های خمشی بیشتر است.

میلگرد A2 با میلگرد A3 چه تفاوتی دارد؟

ميلگرد A2 آیرومارت با انعطاف و نرمی بالاتر نسبت به نوع A3 آج‌هایی تکی و موازی دارد، در صورتی که ميلگرد نوع A3 دارای آج‌های ضربدری است. با وجود این تفاوت، کاربرد میلگرد A2 و A3 تقریبا مشابه است و در پروژه عمرانی بالا استفاده می‌شوند. و بهتر است هر دو نوع در جوشکاری مورد استفاده قرار نگیرند.

انواع میلگرد از لحاظ شکل

با توجه به انواع میلگرد ها بر اساس استاندارد ذکر شده در بالا، دو نوع میلگرد ساده و میلگرد آجدار در انبار آیرومارت وجود دارد:

میلگرد ساده

مقاطع فولادی با سطوح ساده و صاف که در اندازه‌های متفاوت از 6 تا 50 میلی‌متر ساخته می‌شوند، میلگرد ساده نام دارند. میلگرد ساده یا ميلگرد نرم به سادگی قابل خم شدن است و در حوزه آهنگری و جوشکاری از آن استفاده می‌شود. استفاده به عنوان خاموت در سازه‌ها کاربرد دیگر میلگرد ساده آیرومارت است.

میلگرد آجدار

ميلگردی که برای افزایش مقاومت کششی بتن در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد، میلگرد آجدار است. سطح انواع میلگرد آجدار برآمدگی‌هایی دارد و با کاهش لغزش، چسبندگی میان ميلگرد و بتن را افزایش می‌دهد. بتن آرمه یا بتن مسلح شده به مجموعه بتن و این نوع ميلگرد گفته می‌شود. کاربرد میلگرد آجدار به دلیل استحکام کششی بالاتری که نسبت به انواع میلگرد ساده دارند، در ساختمان سازی بیشتر است.

انواع میلگردهای پرمصرف بازار آهن

انواع میلگرد در بازار ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند و تنوع آن‌ها در هنگام خرید ممکن است شما را گیج کند. موارد زیر، میلگردهایی هستند که در بازار با آن‍ها روبرو می‌شوید:

میلگرد اروپایی

میلگرد اروپایی، از جمله مقاطع ساخته شده از آلیاژ کربن، منگنز و سیلیکون است که مقادیر بالایی منگنز دارد. این نوع میلگرد ضمن داشتن خاصیت خم شوندگی از مقاومت بسیار بالایی برخوردار است. کار با میلگرد اروپایی آسان است اما استفاده از آن در مناطق زلزله خیز توصیه نمی‌شود.

میلگرد گالوانیزه

مقاوم‌ترین میلگرد به خوردگی و اکسیداسیون، میلگرد گالوانیزه است. مقاومت بالایی که پوشش‌دهی بر روی ميلگرد ایجاد می‌کند، منجر به افزایش قیمت میلگرد گالوانیزه شده است.

میلگرد فولاد کربنی

میلگرد فولاد کربنی پرکاربردترین نوع ميلگرد است که مقاومت کششی مناسبی دارد. توصیه می‌شود از این نوع مقطع در مناطق مرطوب استفاده نشود؛ زیرا حساسیت آن نسبت به اکسیداسیون و خوردگی بالا است. 

میلگرد استیل

میلگرد دکوراتیو یا میلگرد استیل، از انواع میلگرد است که از آلیاژهای سری 300 ساخته می‌شود. انواع میلگرد استیل ضمن داشتن مقاومت بالا در برابر زنگ زدن در برابر عملیات حرارتی از جمله جوشکاری و پلاسما مقاوم است.

میلگرد اپوکسی پوشش‌داده شده

جهت افزایش مقاومت به خوردگی میلگرد فولاد کربنی، می‌توان بر روی آن پوشش اپوکسی اعمال کرد. اگرچه این نوع پوشش، مقاومت میلگرد فولاد کربنی را از 70 تا 1700 برابر افزایش می‌دهد اما ظرافت بالایی که پوشش اپوکسی دارد، آن را نسبت به خراش حساس می‌کند.

میلگرد فایبرگلاس پلیمر

میلگرد کامپوزیتی فایبرگلاس پلیمر (GFRP) از بهترین انواع میلگرد برای استفاده در محیط‌های خورنده است. از طرفی مقاومت بالای این مقاطع در برابر کلریدها، سولفات‌ها، زنگ‌زدگی و زنگ خوردگی قابل توجه است. کاربرد میلگرد فایبر گلاس پلیمر در تونل‌ها، فونداسیون بتن و دال‌های ساختمان‌های جدید بیشتر است.

کاربرد میلگرد در کدام صنعت مورد توجه قرار می‌گیرد؟

به طور کلی با شنیدن نام این مقطع فولادی، کاربرد انواع میلگرد در ساختمان سازی در ذهن افراد تداعی می‌شود. علیرغم تصور افراد، کاربرد میلگرد به حوزه ساختمان سازی ختم نمی‌شود. در ادامه علاوه بر بررسی انواع میلگرد ساختمانی، به معرفی دیگر کاربردهای آن میپردازیم.

میلگرد و ساختمان سازی

همانطور که پیش از این گفته شد، میلگرد در بتن به منظور رفع ضعف بتن در مقاومت کششی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با استفاده از میلگرد، مقاومت کششی بتن افزایش یافته و در برابر حوادثی چون زلزله مقاوم‌تر خواهد بود. به مجموعه بتن و میلگرد، بتن مسلح یا بتن آرمه گفته می‌شود. باید توجه داشت که این مقطع تا قبل از استفاده در ساختمان سازی میلگرد نام دارد؛ اما بعد از خم‌کاری و شکل‌گیری به آن آرماتور می‌گویند. متناسب با شکلی که در بتن مسلح دارد، نوع و کاربرد آرماتور متفاوت خواهد بود. موارد زیر انواع میلگرد در سازه های بتنی هستند:

میلگرد در فونداسیون

از شبکه‌ای از میلگردها در کف فونداسیون و کناره‌های آن برای افزایش چسبندگی و انتقال بهتر نیرو بین فولاد و بتن استفاده می‌شود. استفاده از این شبکه به صورت تحتانی یا تحتانی و فوقانی به صورت ترکیبی به میزان بار و عمق شالوده بستگی دارد. حفظ فاصله بین دو شبکه بر عهده میلگردهای خرک است. در ادامه با این نوع چینش میلگرد که به عنوان تکیه‌گاه کاربرد دارد، آشنا می‌شویم.

میلگرد خاموت

با اعمال نیروهای برشی امکان بیرون زدن میلگردهای طولی و رشد ترک وجود دارد. برای رفع این مشکل از میلگرد خاموت استفاده می‌شود.

میلگرد راستا

از میلگرد راستا با هدف افزایش مقاومت کششی و جبران ضعف این مقاومت در بتن استفاده می‌شود.

میلگرد ادکا

لنگرهای منفی در تکیه‌گاه‌ تیرهای ساختمان و بارهای برشی توسط میلگرد ادکا (میلگرد اوتکا) قابل تحمل می‌شوند.

میلگرد رکابی

میلگرد رکابی در نگهداری و حفظ آرماتورهای فولادی طولی در بتن ریز دیوارها، دال‌ها و بین دو شبکه مش‌بندی کاربرد دارد.

میلگرد خرک

در بتن‌ریزی کف و فونداسیون، برای قرارگیری و حفظ دو شبکه افقی که فاصله‌ای مشخص با هم دارند، از چینش میلگرد خرک استفاده می‌شود.

میلگرد سنجاقک

استحکام برشی میلگرد خاموت و پیوستگی میلگردهای طولی با میلگرد خاموت، با استفاده از چینش میلگرد سنجاقک بهبود می‌یابد.

کاربرد میلگرد در صنعت

در صنایع مختلفی چون صنعت فنرسازی از میلگردهای فولادی خاص با نام میلگرد خوش‌تراش یا میلگرد کششی استفاده می‌شود. البته گفتنی است این نوع میلگرد به دلیل قابلیت ماشین‌کاری بالایی که دارد در دیگر صنایع نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. میلگرد خوش تراش قابلیت جوشکاری بالایی دارد.

کاربرد میلگرد کلاف در جوشکاری

کلاف میلگرد ساده که بر اساس استاندارد USD7 ساخته شده باشد، به عنوان الکترود جوشکاری در صنعت جوش کاربرد دارد. در صورتی که این نوع میلگرد بر اساس استاندارد S2 تولید شده باشد، از آن در جوشکاری زیرپودری به عنوان الکترود استفاده می‌شود.

تاثیر عوامل مختلف بر قیمت میلگرد

اولین عامل موثر بر قیمت میلگرد، نرخ و در دسترس بودن ماده اولیه است. قیمت ماده اولیه خود تحت تاثیر دلار، شرایط اقتصادی کشور، سیاست‌های داخلی و تحریم‌های خارجی تغییر می‌کند.

از طرفی، قیمت میلگرد خریداری شده را وزن آن مشخص می‌کند. کیفیت محصول، انواع برند میلگرد و هزینه‌های مربوط به انبار و باربری بر قیمت نهایی موثر خواهند بود.

آیرومارت، تامین‌کننده انواع میلگرد

با توجه به این مسئله که تولیدکنندگان مختلفی انواع میلگرد را تولید و عرضه می‌کنند، توجه به کیفیت و استفاده از بهترین برند در ساخت و ساز اهمیت می‌یابد. آیرومارت (شرکت پیشرو صنعت نفت آسیا)، عرضه‌کننده انواع میلگرد صنعتی و دیگر مقاطع فولادی، با کمک کارشناسان مجرب خود خریداران را در داشتن خریدی مطمئن یاری می‌دهد. شایان ذکر است که آیرومارت علاوه بر عرضه مقاطع فولادی، عرضه‌کننده خدماتی چون برش، خمکاری و جوشکاری است.
مشتریان می‌توانند از طریق وبسایت آیرومارت به نشانی www.iromart.com و شماره تلفن 021-45306 جهت دریافت مشاوره اقدام فرمایند. همچنین می‌توانند از این طریق از قیمت روز میلگرد و قیمت مقاطع فولادی دیگر مطلع شوند.