به گزارش آخرین نیوز، انتخاب «حميد ابوطالبي» براي تصدي سمت نمايندگي جديد جمهوري اسلامي در مقر سازمان ملل در نيويورک، جدال جديدي را ميان تهران و واشنگتن رقم زده است.
جن پساکي سخنگوي وزارت امور خارجه آمريکا روز جمعه اعلام کرد اين کشور براي وي بعنوان نماينده جديد ايران در سازمان ملل رواديد صادر نمي کند؛ اما درباره اينکه بر اساس چه معياري از صدور رواديد براي نماينده جديد ايران جلوگيري مي شود، توضيحي نداد . هفته گذشته 29 سناتور جمهوريخواه طي نامه اي به رييس جمهور اين کشور به بهانه اينکه حميد ابوطالبي نامزد پست نمايندگي ايران در سازمان ملل از دانشجويان مسلمان پيرو خط امام بود که در سال 1979 وارد لانه جاسوسي (سفارت) آمريکا در تهران شد،ازباراک اوباما در خواست کردند که به نماينده جديد ايران در سازمان ملل رواديد و اجازه ورود به امريکا داده نشود. لايحه اي نيز در اين خصوص در مجلس سنا و مجلس نمايندگان آمريکا به تصويب رسيد .
جي کارني سخنگوي کاخ سفيد اکنون گفته است که وکلاي کاخ سفيد در حال بررسي مسايل قانوني ناشي از اين لايحه هستند که روز پنج‌شنبه بر روي ميز اوباما قرار گرفت؛ اما وي نگفت که آيا اوباما اين لايحه را امضا مي‌کند يا خير.
تلاش ها درجهت ممانعت از ورود ابوطالبي به مقر سازمان ملل در نيويورک در حالي است که آمريکا طبق توافقي که با سازمان ملل به امضا رسانده موظف به صدور رواديد براي همه اعضاي نمايندگي هاي خارجي در مقر سازمان ملل است و دولت و کنگره اين کشور نمي توانند براي کشورهاي ديگر در اين زمينه تعيين تکليف کنند. زيرا قوانين و مقرراتي که بر سازمان ملل متحد مترتب است تابعي از قوانين داخلي ايالات متحده آمريکا نيست. از اين رو هر گونه اقدامي که منتج به مداخله آمريکا ( هر چند به صورت حداقلي) در ساختار و قوانين سازمانهاي بين المللي مانند سازمان ملل متحد شود مصداق اقدام خلاف تعهدات بين المللي خواهد بود.
البته اين رفتار غير متعارف امريکا در سايه سکوت معنا دار سازمان ملل صورت مي گيرد. " استفان دوژاريس"، سخنگوي سازمان ملل گفته است که موضوع خودداري امريکا از صدور رواديد براي نماينده جديد ايران در سازمان ملل مساله اي ميان تهران و واشنگتن است .در حاليکه موضع قاطع سازمان ملل در اين زمينه مي تواند محکي براي دفاع از حقوق کشورها در سطح بين المللي باشد .
واکنش ايران به تصميم آمريکا
خانم مرضيه افخم سخنگوي وزارت امورخارجه ايرا ن در واکنش به اين رفتار خارج از عرف آمريکا گفت: «رفتار دولت آمريکا با نماينده جمهوري اسلامي ايران در سازمان ملل متحد قابل قبول نيست و دکتر حميد ابوطالبي، گزينه جمهوري اسلامي ايران براي نمايندگي در سازمان ملل متحد است که در زمره بهترين ديپلمات هاي جمهوري اسلامي ايران با سابقه سفارت در ايتاليا، بلژيک و استراليا است که در دهه هفتاد نيز بصورت رسمي براي حضور در سازمان ملل متحد رواديد آمريکا دريافت کرده است.
معاون حقوقي و امور بين الملل وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران نيز از دولت آمريکا خواست به تعهداتش در عرصه بين المللي عمل کند.
«عباس عراقچي»، معاون حقوقي و بين الملل وزير امور خارجه ايران در واکنش به مصوبه مجلس نمايندگان آمريکا درباره منع ورود «حميد ابوطالبي»نماينده پيشنهادي ايران در سازمان ملل متحد به نيويورک ، تاکيد کرد : ايران گزينه جايگزين براي ابوطالبي ندارد.
عراقچي با تاکيد براين که بر اساس موافقتنامه موجود بين سازمان ملل متحد و دولت ميزبان، آمريکا بايد به تعهدهاي بين المللي خود عمل کند ، افزود : جمهوري اسلامي ايران از طريق مکانيزم هاي حقوقي پيش بيني شده سازمان ملل متحد در حال پيگيري موضوع است.
"محمدجواد ظريف"،وزير امور خارجه ايران ، مخالفت برخي محافل در آمريکا با نماينده جديد ايران در سازمان ملل متحد را غير قابل قبول خواند و گفت:ابوطالبي يکي از مجربترين و منطقي ترين ديپلماتهاي ايران است و سابقه فعاليت در سفارتخانه هاي ايران در ايتاليا، بلژيک و استراليا دارد و بارها به عنوان ديپلمات ايران به نيويورک سفر کرده و در نشست هاي سازمان ملل متحدحضور داشته است.
وزير امور خارجه کشورمان با دفاع از انتخاب حميد ابوطالبي براي تصدي نمايندگي ايران در سازمان ملل گفته است ؛ اجازه نمي دهيم گروهي تندررو دستور کار حضور ايران در سازمان ملل را تعيين کنند.
وزير امور خارجه ايران چهار شنبه هفته گذشته پس از نشست پاياني مذاکرات وين 3 در جمع خبرنگاران تصريح کرد ؛ سازوکارهاي بين المللي براي پيگيري چنين موردي مشخص است و ما حسب مورد تصميم مي گيريم از چه روشي در اين زمينه استفاده کنيم.
نمايندگي ايران در سازمان ملل نيز در نخستين واکنش به اعلام رسمي کاخ سفيد مبني بر خودداري از صدور رواديد «حميد ابوطالبي» اعلام کرد اين تصميم آمريکا نقض آشکار حقوق بين الملل است.
نمايندگي ايران در سازمان ملل متحد در يادداشتي تاکيد کرد، اين تصميم نابخردانه، نقض آشکار حقوق بين الملل و در تعارض با تعهدات کشور ميزبان سازمان ملل متحد است.
در اين يادداشت آمده است،اقدام دولت آمريکاهمچنين برخلاف حق ذاتي کشورهاي مستقل در تعيين نمايندگان دائم خود در سازمان ملل است.
نمايندگي ايران در سازمان ملل تاکيد کرده است، جمهوري اسلامي ايران هرگونه اقدام ديپلماتيک لازم را براي اعتراض به اين عمل غيرقانوني انجام خواهد داد.
«حميد ابوطالبي» نامزد پست نمايندگي ايران در سازمان ملل متحد نيز گفت، اين که با مصوبات پارلمان هاي ملي مي توان تعهدات بين المللي را زير پا نهاد رويه جديد و مسير نويني است که دولت آمريکا ايجاد کرده است.
تحليل رسانه هاي جهان از تصميم آمريکا
برخي از رسانه هاي مطرح جهان به جنجال آمريکا بر سر صدور ويزا براي سفير جديد ايران در سازمان ملل پرداخته اند.
کريستين ساينس مانيتور: آمريکا تنها براي ياسر عرفات ويزا صادر نکرد
کريستين ساينس مانيتور مي نويسد: تصميم به عدم صدور ويزا براي ابوطالبي پس از آن اتخاذ شد که کنگره آمريکا طرحي را در اين زمينه به تصويب رساند. جي کارني، سخنگوي کاخ سفيد مي گويد دولت اوباما دولت تهران و سازمان ملل را در جريان اين تصميم قرار داده است.
اين در حالي است که به گزارش اين روزنامه آمريکايي، تصميم آمريکا مغاير با تعهد اين کشور نسبت به سازمان ملل است. آمريکا و سازمان ملل در سال 1947 پيماني را به امضاء رساندند که به موجب آن واشينگتن بايد به هر نماينده اي که کشورهاي عضو سازمان ملل معرفي مي کنند، ويزا بدهد. مگر اينکه شخص معرفي شده تهديدي مستقيم براي امنيت ملي آمريکا باشد. از سوي ديگر کاخ سفيد در حالي اين تصميم را اتخاذ کرده است که مي کوشد از فرصت روي کار آمدن حسن روحاني، رئيس جمهور ميانه روي ايران براي بهبود روابط با تهران استفاده کند. همچنين آمريکا به همراه انگليس، فرانسه، چين، روسيه و آلمان، گروه 1+5 را تشکيل مي دهند که طرف مذاکرات هسته اي با ايران است. هدف از اين مذاکرات حل و فصل ديپلماتيک مجادله هسته اي ايران اعلام شده است.
وزارت خارجه ايران مي گويد هرگونه تلاش براي مخالفت با ورود ابوطالبي به خاک آمريکا غير قابل پذير است. از سوي ديگر وزارت خارجه جمهوري اسلامي تاکيد دارد که ابوطالبي ديپلماتي ماهر است که پيش تر سفير ايران در ايتاليا، بلژيک و استراليا بوده است.
تحليلگران مي گويند شرايط چند هفته اخير دولت اوباما را بر سر دوراهي نقض پيمان مصوب 1947 يا مخالفت با مصوبه کنگره قرار داد. دولت اوباما که در ميانه راه مذاکرات هسته اي دشوار و پيپچيده با ايران قرار دارد، شايد در دل آرزو مي کند که اي کاش ايران از آغاز اين انتخاب را انجام نداده بود و ابوطالبي را براي اين سمت معرفي نمي کرد.
اکنون به نظر مي رسد که کاخ سفيد به تهران توصيه مي کند شخص ديگري را براي نمايندگي سازمان ملل پيشنهاد کند. اما تهران هيچ نشانه اي دال بر عقب نشيني از تصميم خود ارسال نکرده است. از آنجايي که انتخابات ميان دوره اي سال 2014 در ايالات متحده پيش رو است، دولت اوباما يا بايد خشم کنگره را به جان بخرد، يا اينکه خود را براي يک مجادله بين المللي آماده کند. به طور حتم با مخالفت آمريکا با صدور ويزا براي ابوطالبي، پرسش هايي در اين زمينه مطرح خواهد شد که آيا نيويورک استحقاق ميزباني از مقر سازمان ملل را دارد يا خير.
قراردادي که هري ترومن، رئيس جمهور اسيق آمريکا امضاء کرده و کنگره نيز با آن موافقت کرده است حاکي از آن است که آمريکا بايد به عنوان ميزبان مقر سازمان ملل به نمايندگان کشورهاي عضو ويزا بدهد تا به مقر اين سازمان در نيويورک دسترسي داشته باشند.
گزارش ها حاکي از آن است که آمريکا تا کنون هيچگاه با صدور ويزا براي نمايندگان ايران در سازمان ملل مخالفت نکرده، هرچند که محدوديت هايي را براي خروج آنها از نيويورک در نظر گرفته است. از سوي ديگر ويزاي آمريکا باوجود مخالفت شديد کنگره براي افرادي مانند فيدل کاسترو، معمر قذافي و رابرت موگابه صادر شده است.
آمريکا تنها يک بار با صدور ويزا براي رهبر يک کشور مخالفت کرد: در سال 1988، آمريکا به ياسر عرفات رهبر سازمان آزادي بخش فلسطين ويزا نداد و موجب شد 151 کشور در سازمان ملل اقدام آمريکا را محکوم کنند. آنها در بيانيه خود خاطرنشان کردند که آمريکا قوانين بين المللي را به عنوان کشور ميزبان سازمان ملل نقض کرده است. تنها آمريکا و اسرائيل بودند که به اين قطعنامه راي منفي دادند.
با اين وجود آمريکا از زماني که دفتر سازمان ملل در نيويورک افتتاح شده، اصرار دارد که از حق توجه به نگراني هاي امنيت ملي خود برخودار است و مي تواند در زمينه صدور ويزا براي خارجي ها اين ملاحظه را اعمال کند.
لري جانسون، دستيار سابق سازمان ملل در امور حقوقي مي گويد: کنگره در سال 1947 به طور يکجانبه بندي را به توافقنامه آمريکا و سازمان ملل اضافه کرد که مي گويد هيچ چيز نبايد موجب حذف يا تضعيف حق آمريکا در حفظ امنيت ملي اش شود. با اين وجود کنگره محدوده سازمان ملل را از اين استثنا جدا کرده است.
برخي تحليلگران مي گويند، اوباما با طرح مصوب کنگره گزينه ديگري جز مخالفت با درخواست ويزا براي ابوطالبي نداشت. البته در گذشته مواردي بوده است که دولت آمريکا به طور غير رسمي نارضايتي خود را از معرفي سفير يک کشور به اطلاع مقامات آن رسانده است يا اينکه عقب نشسته تا مراحل عادي بررسي درخواست ويزا طي شود .
اينديپندنت: اقدامات تنش زا آمريکا عليه ايران
يک روزنامه غربي نوشت:آمريکا با ممانعت از ورود حميد ابوطالبي به عنوان نماينده ايران در سازمان ملل ، به تنش‌ها با تهران دامن زده است.
روزنامه اينديپندنت نوشت: تهران ، حميد ابوطالبي را به عنوان نماينده خود در سازمان ملل معرفي کرده و تلاش هاي آمريکا براي واداشتن ايران در انتخاب فردي ديگر به شکست انجاميد است.
اينديپندت افزود، کاخ سفيد اعلام کرد، براي ابوطالبي رواديد ورود به آمريکا را که مقر سازمان ملل متحد است صادر نخواهد کرد.
مقامات آمريکايي گفتند: وندي شرمن، معاون وزير امور خارجه آمريکا و رئيس مذاکره کنندگان آمريکايي در مذاکرات هسته اي به مقامات ايراني حاضر در مذاکرات اين هفته در وين در مورد اين تصميم اطلاع رساني کرده بود.
اينديپندت در پايان آورده است: با وجود اين اقدامات تنش زا امريکا، کاخ سفيد اعلام کرد، بعيد است مذاکرات هسته اي که قرار است ماه آينده دور بعدي آن برگزار شود تحت تاثير اين مسائل قرار بگيرد.
نيويورک‌تايمز: پيش بيني هاي غم انگيز از تصميم آمريکا
باربارا اسلاوين در نيويورک تايمز نوشت: پيش بيني هاي غم انگيزي نسبت به واکنش آمريکا به گزارش ها در مورد قصد ايران براي معرفي حميد ابوطالبي به عنوان نماينده ايران در سازمان ملل وجود داشت.
تمام اين جاروجنجال ها بخاطر اين بود که اين دپيلمات ميانسال و سفير اسبق ايران در ايتاليا، بلژيک و استراليا همراه با دانشجوياني بود که سفارت آمريکا را در سال 1979 به تسخير خود در آوردند.
ابوطالبي که آن زمان 21 سال بيش نداشت در ميان سازمان دهندگان اين اتفاق نبود اما در ميان دانشجويان متعدد بحران گروگانگيري بود که تکامل پيدا کرده و اصلاح طلب شدند.
امريکا با عدم پذيرش ابوطالبي خود را از نماينده اي محترم و تواناي دولت پرزيدنت روحاني و همچنين شانس آغاز پشت سر گذاشن بحران گروگانگيري محروم مي کند.
ايران هم ليست بلندبالايي از رفتارهاي ناعادلانه امريکا از جمله حمايت اين کشور از صدام حسين حتي پس از استفاده از تسليحات شيميايي عليه ايرانيان در طول جنگ دارد، بنابراين شنيدن ديدگاه ها و سخنان ابوطالبي سودمند خواهد بود.
نقش سفير ايران در سازمان ملل در اين برهه از زمان در مقايسه با دوره ي محمدجواد ظريف وزير خارجه فعلي ايران که در طول دولت جرج بوش عهده دار اين پست بود، مهم نيست. آمريکا و ايران اکنون به طور منظم و در سطوح بالا بايکديگر مذاکره و گفتگو مي کنند تا به توافق هسته اي بلندمدتي دست پيدا کنند.
در نبود روابط ديپلماتيک، نمايندگي در سازمان ملل عنوان و پست مهمي براي ديپلماسي ايران در آمريکا به شمار مي رود.
اقدامات انقلابي ابوطالبي نبايد باعث عدم حضور او در اين پست باشد. يک روزي امريکا و ايران نياز خواهند داشت تا از يکديگر بابت مسائل مختلف و در جهت حرکت به سمت روابطي سازنده عذرخواهي کنند. ابوطالبي مي تواند جز جدايي ناپذير آن پروسه باشد.
فارين پالسي: تبصره امنيت ملي به ابوطالبي مربوط مي شود؟
فارين پالسي نوشت: حميد ابوطالبي انتخاب ايران براي نمايندگي اين کشور در سازمان ملل گفته است که به عنوان مترجم براي دانشجوياني که سال 1979 سفارت امريکا را به تسخير خود در اوردند فعاليت کرده است.
در چشمان سناتور تد کروز اين مسئله ابوطالبي را انتخاب نامناسبي براي ايران کرده است. روز جمعه کاخ سفيد گفت که با کروز موافق است و به ابوطالبي ويزا نمي دهد. با اين اوصاف، ابوطالبي نخستين سفير يک کشور در سازمان ملل است که آمريکا حاضر به صدور ويزا براي آن نيست.
تصميم به ممانعت از حضور ابوطالبي در نيويورک در بحبوحه مذاکرات هسته اي بين ايران و 1+5 صورت گرفته است. جن ساکي سخنگوي وزارت خارجه آمريکا گفت که اين اقدام بر مذاکرات تاثير نمي گذارد.
اين تصميم در تعارض با قوانين سازمان ملل است. توافق 1947 اين سازمان با دولت آمريکا، واشنگتن را از مانع سازي در ورود سفراي کشورها منع مي کند.
در اين توافق آمده است: مسئولان ايالات متحده نبايد مانعي در مقابل حضور افراد در سازمان ملل ايجاد کنند.
براساس مفاد اين توافق، مناقشات بين امريکا و سازمان ملل بايد از طريق حکميت حل شود. استفان دوجاريک سخنگوي بان کي مون حاضر به اظهار نظر در مورد تصميم کاخ سفيد نشد.
جوليان کو استاد حقوق دانشگاه هوفسترا و کارشناس حقوق بين الملل مي گويد: باوجود آنکه امريکا پيش از اين از ورود گروه خاصي از افراد به سازمان ملل جلوگيري کرده ، اين نخستين بار است که واشنگتن از حضور يک سفير ممانعت بعمل مي آورد.
در سال 1988، امريکا به ياسر عرفات ويزا نداد. در مقابل، سازمان ملل فعاليت هاي خود را به ژنو منتقل کرد. يک سال پيش از آن، کنگره سعي کرد که سازمان آزادي بخش فلسطين را مجبور به تعطيلي دفترش در سازمان ملل کند اما موفق نشد.
کنگره در هنگام تاييد توافقنامه با سازمان ملل تبصره اي را اضافه کرد که مي گويد، هيچ چيز در متن توافق توانايي امريکا براي حفظ امنيت ملي خود را محدود نمي کند.اين تبصره هرگز به صورت رسمي از سوي سازمان ملل مورد پذيرش قرار نگرفته است و امريکا به ندرت به اين تبصره استناد کرده است.
با اين حال، تاکنون آمريکا حاضر به استفاده از اين تبصره نشده است حتي درباره سازمان ازادي بخش فلسطين.
به گفته ي ادوارد لاک مورخ و مشاور سابق بان کي مون، مشخص نيست که ايا تبصره امنيت ملي به ابوطالبي مربوط مي شود يا خير.
وي افزود: بايد دلايل و شواهد روشني از کسي که امريکا مي گويد خطري براي امنيت ملي محسوب مي شود وجود داشته باشد و در اين مورد مشخص نيست که چنين شواهداي وجود دارد يا خير.