تاریخ انتشار: پنج شنبه, 05 آذر 1394 ساعت 10:20

روسيه، ترکيه و ترس دنيا از «جنگ جهاني سوم»!

به گزارش آخرین نیوز، « روسيه، ترکيه و ترس دنيا از «جنگ جهاني سوم» » عنوان يادداشت روز روزنامه ابتکار نوشته رضا دهکي است که مي‌توانيد آن را در ادامه بخوانيد:

حضور داعش در عراق و سوريه و بحران‌هاي مختلف منطقه، از افغانستان و پاکستان تا يمن و لبنان و فلسطين کم بود، که اروپا هم درگير ماجراي تروريسم شد. در حالي که هفته گذشته، همه چيز تحت تاثير حملات تروريستي پاريس در قلب فرانسه و تهديدهاي تروريستي در ساير نقاط اروپا قرار گرفته بود – و اين فضاي ترس و وحشت هنوز هم بر اروپا سايه افکنده است – اين هفته نگاه‌ها ناگهان به ميدان اصلي درگيري عليه تروريسم داعشي بازگشت.

اين بار البته داعشي‌ها با روش‌هاي عجيب و غريب و غيرانساني کشتارشان خبرساز نبودند، بلکه هدف قرار گرفتن يک فروند هواپيماي جنگنده سوخوي روسي حاضر در جنگ عليه داعش مورد توجه بود. ساقط شدن اين هواپيما از سوي داعش اتفاق نيفتاد – بعيد هم به نظر مي‌رسد که علي‌رغم همه تجهيزات موجود در اختيار اين گروه تروريستي، هنوز امکاني براي مورد هدف قرار دادن يک هواپيماي جنگي در اختيار داعش باشد – بلکه جنگنده‌هاي ترکيه به بهانه نقض حريم هوايي اين کشور، به هواپيماي سوخوي روسي موشک شليک کرده و باعث سرنگوني آن شد. اين اتفاق در حالي افتاد که ولاديمير پوتين، در سفر به ايران و برخي کشورهاي منطقه به سر مي‌برد و مهم‌ترين محور گفت‌وگوهاي وي در سفرهايش نيز، روند ادامه مقابله با داعش بود.

پوتين از اين اقدام ترکيه به «خنجر از پشت» تعبير کرد و آن را غيرقابل گذشت دانست و همچنين آنکارا را تهديد کرده است که بايد منتظر انتقام باشد. اين در حالي است که ترکيه تاکيد دارد که جنگنده روسي از حريم هوايي سوريه وارد حريم هوايي ترکيه شده و علي‌رغم صدور 10 اخطار به اين هواپيما، به آن‌ها بي‌توجهي کرده و در نهايت توسط جنگنده‌هاي ترک مورد اصابت قرار گرفته است. بعيد به نظر مي‌رسد که ترکيه از حساسيت اين اقدام که به مثابه بردن آتش به انبار باروت تلقي مي‌شود بي‌اطلاع بوده باشد. شايد به همين دليل است که رجب طيب اردوغان، رئيس‌جمهوري اين کشور، در عين حال که همچنان بر محق بودن در مورد اصابت قرار دادن جنگنده روسي پافشاري مي‌کند و حتي با فرار به جلويي از اين طريق که روس‌ها در جنگ با داعش، نه مواضع اين گروه تروريستي که مواضع ترکمان‌هاي ساکن در مرزهاي شمالي سوريه – که از مخالفان دولت بشار اسد محسوب مي‌شوند – را هدف قرار داده است، تاکيد دارد که با اين کشور سر جنگ ندارد. به نظر مي‌رسد آنکارا تلاش دارد در اين ميانه با متوسل شدن به ابزارهاي ديپلماتيکي مثل شوراي امنيت سازمان ملل و نيز پشتيباني ناتو، از درگيري با روسيه پرهيز کند.

سرنگوني سوخوي روس‌ها توسط ترک‌ها، اين ترس عمومي را ايجاد کرده است که منطقه، شاهد درگيري‌هاي جديدي باشد که وضعيت پيچيده حال حاضر را پيچيده‌تر هم مي‌کند. برخي اعتقاد دارند که واکنش سخت روسيه به ترکيه، مي‌تواند زمينه‌ساز آغاز «جنگ جهاني سوم» باشد؛ چرا که متعاقب ورود مسکو به جنگ با آنکارا، حاميان هر دو طرف نيز وارد ماجرا مي‌شوند. اين در حالي است که روسيه حامياني مثل چين را در کنار خود مي‌بيند و ترکيه نيز پشتيباني ناتو، برخي کشورهاي اروپايي و آمريکا را با خود دارد. اين همان ترسي است که پيش از اين در دوره جنگ سرد نيز در فضاي عمومي جهان همواره احساس مي‌شد. با اين حال شرايط نشان مي‌دهد که بعيد است روسيه از در جنگ به دنبال برخورد با ترکيه باشد. مسکو احتمالا تلاش خواهد کرد که در عين تنبيه آنکارا از طريق کاهش روابط سياسي و اقتصادي، تحريم انرژي، عدم حمايت از ترکيه در بحران‌هاي با منافع مشترک و در عين حال تحريک مقابله نيابتي عليه اين کشور و روش‌هايي مشابه اين موارد از ترکيه انتقام بگيرد. نتيجه اين که شايد جنگ سرد خفيفي در شرف وقوع باشد، اما وقوع يک جنگ جهاني بعيد به نظر مي‌رسد. کشورهاي درگير اين ماجرا به خوبي مي‌دانند که وقوع چنين درگيري، تخم داعش را در تمامي منطقه و نيز اروپا مي‌پراکند و آن وقت ديگر مقابله با آن دشوارتر از پيش خواهد بود و در نتيجه آتش داعش، دامن همه را خواهد گرفت.

اين اتفاق به جز احتمال نامحتمل وقوع جنگ، نتايج ديگري هم دارد. از جمله اين که ائتلاف غربي ضد داعش احتمالا مجاب خواهد شد که در قبال جبران اين حرکت خطرناک، به طور جدي‌تري به جنگ عليه داعش وارد شود و در عين حال برگ برنده در تصميم‌گيري درباره روند مبارزه را در اختيار روسيه بگذارد. البته بعيد نيست که روسيه نيز از همين بهانه استفاده کند و سوي پيکان مبارزه با داعش را به منافع ترک‌ها نزديک کرده و از اين طريق انتقام خود را بگيرد. ترکيه نيز ناچار است حمايت خود را از نيروهاي مخالف دولت اسد در سوريه کاهش دهد تا بهانه کمتري براي روس‌ها بگذارد.

در اين ميان، اتخاذ تدبير و موضع هوشمندانه‌اي از سوي ايران بسيار مهم است. ايران از يک سو ترکيه را يک همسايه استراتژيک مي‌داند و علي‌رغم برخي اختلاف‌ها در مسائل بين‌المللي و منطقه‌اي، نه تنها علاقه‌اي به تنش با آنکارا ندارد که همواره بر گسترش و بهبود روابط خود – به ويژه بعد از روي کار آمدن دولت يازدهم – تاکيد داشته است. از سوي ديگر سفر اخير ولاديمير پوتين، رئيس‌جمهوري روسيه به تهران به بهانه اجلاس سران کشورهاي صادرکننده گاز، نشان داد که تهران و مسکو در شرايط جديدي که به ويژه پس از برجام به وجود آمده است، به يکديگر به عنوان دوستاني استراتژيک و حتي در مواردي هم‌پيمان نگاه مي‌کنند. در نتيجه ايران نه تنها بايد در موضع‌گيري در اين باره هوشمندانه عمل کند، که مي‌تواند در ايجاد آرامش و کاهش تنش ميان مسکو و آنکارا که فوايد آن به کل منطقه و حتي جهان مي‌رسد نيز نقش کليدي و حساسي ايفا کرده و امتياز ديگري را براي بالا بردن وجهه، جايگاه و نقش خود در مناسبات جهاني کسب کند.

1693 نمایش

نظر دادن