برنا: در راستاي آنکه دولت تدبير و اميد اولين سال کامل عمر سياسي خود را طي کرده و بالطبع آن دستاوردها، پيشرفت ها و يا نقاط ضعف و قوتي داشته در پايان سال به سراغ چهره هاي شاخص سياسي و اقتصادي و نخبگان اجتماعي رفتيم و پيرامون دستاوردهاي دولت و روندهاي طي شده به گفت و گو با اين چهره ها پرداختيم. در پي گفت و گوي ما با صادق زيبا کلام کارشناس سياسي و استاده دانشگاه تهران را مي خوانيد.
مهم ترين اتفاق سياسي در داخل و خارج کشور در سال 93 چه بود؟
اتفاق داخلي که داراي تبعات بين المللي هم کم و بيش است، رويکرد جديد دولت جمهوري اسلامي ايران بود. دولت يازدهم نگاه جديدي به آمريکا و غرب با خودش به همراه آورده است. براي اولين بار بعد از 35 سال در ايران دولتي روي کار آمده که آن نگاه خصمانه نسبت به غرب و آمريکا را تا حدود خيلي زيادي کنار گذاشته و با يک نگاه مثبتي به دنبال اعتماد سازي با اروپا و آمريکا است.
در حوزه بين الملل؟
با توجه به اينکه اين رويکرد داراي ابعاد بين المللي هم است از نظر بين المللي هم اين رويداد؛ رويداد بسيار مهمي بوده است اما از نظر بين المللي که در کشورهاي ديگر اتفاق افتاده من معتقدم بايد البته تقسيم بندي کرد فکر کنم که انتخاباتي که در تونس برگزار شد و بدون اينکه مشکلات زيادي و بحران زيادي را به وجود بياورد توانست به عنوان يکي از نخستين کشورهاي عربي که دارد مي رود به سمت و سوي دموکراسي نسبتا جا افتاده و قابل قبولي. ايضاً انتخاباتي که در افغانستان انجام شد و عليرغم مشکلات و مسايلي که به وجود آمده بود نخبگان سياسي در افغانستان توانستند به نحو خيلي خوبي کشتي کشور افغانستان را از بحران و طوفاني که آن انتخابات به وجود آورده بود به سلامتي عبور دهند و در جهت وحدت و ثبات و امنيت حرکت مي کنند.
من فکر مي کنم اين دو انتخابات در مجموعه کشورهاي جهان اسلام واقعا قابل تامل و شايد مهمترين رويدادهاي خارجي است که از نظر من اتفاق افتاده و مرتبط با جهان اسلام است.
تلخ ترين اتفاق سياسي و شيرين ترينش در سال 93 چيست؟
فکر کنم تلخ ترين اتفاقي که افتاد اين بود که داعش اين کشتارها را انجام داد به خصوص در شمال عراق مناطقي را که متصرف شد و فجايعي که به دنبال تسلط داعش به بار آمد فکر کنم تلخ ترين اتفاق بود و شخصا براي من شيرين ترين اتفاق وحدت و همدلي بود که در نهايت در افغانستان بعد از ماه ها بحران بعد از انتخابات توانست به سرپنجه تدبير رهبران افغانستان حل و فصل شود و کشور را از فرو رفتن در يک بحران عميق و جدي نجات داد.
تحولات و اتفاقات سال 93 نسبت به 92 را چطور مي بينيد، ارزيابي تان در اين زمينه چيست؟
من در مجمع فکر مي کنم مردم ايران در انتهاي سال 93 به نسبت سال 92 اميدشان به آينده در نتيجه پيشرفتي که در مذاکرات اتفاق افتاده خيلي خيلي بيشتر شده است. اميدشان به آينده بيشتر شده و بنابراين فکر کنم مهم ترين تحول و تفاوت انتهاي سال 92 با سال 93 باشد.
به نظر شما دولت روحاني در سال 93 چه دستاوردهاي مثبت يا چه ضعف هايي داشته؟
فکر کنم مهم ترين دستاورد ايشان ايجاد اعتمادسازي بوده که توانسته با آمريکايي ها و غربي ها انجام دهد اين مهم ترين دستاوردش بوده است. مهمترين دستاوردش در سياست خارجي بوده است. در اقتصاد هم بالنسبه موفق بوده البته نه به اندازه سياست خارجي اما فکر کنم در زمينه توسعه سياسي و دفاع از حقوق شهروندي کارنامه اش خيلي کارنامه درخشاني نيست و من نمره منفي مي دهم.
چهره سياسي سال 93 از نظر دکتر زيبا کلام کيست؟
من چهره سياسي 93 را در وحله اول آقاي محمدجواد ظريف مي دانم و در وحله دوم آقاي دکتر علي مطهري مي بينم.
با توجه به عملکردها و رويکردهاي دولت سال 94 را چطور ارزيابي مي کنيد؟
من با خوش بيني و اميدواري ارزيابي مي کنم. معتقدم که در کوتاه مدت توافق هسته اي باعث بهبود وضع اقتصادي کشور خواهد شد و حتي معتقدم که توافق هسته اي باعث بهبود وضعيت حقوق بشر در ايران مي شود.
به کارنامه دولت در سال 93 دکتر زيباکلام چه نمره اي مي دهد؟
در دروس مختلف به عنوان يک استاد دانشگاه نمرات مختلفي مي دهم. در عرصه سياست خارجي به واسطه پيشرفتي که در اعتمادسازي داشتند، نمره 19 مي دهم. در اقتصاد نمره 14 يا حداکثر 15 مي دهم. و در عرصه توسعه سياسي و تامين حقوق شهروندي متاسفانه مجبورم نمره منفي بدهم و ردشان کنم.
مهم ترين اتفاق سياسي در داخل و خارج کشور در سال 93 چه بود؟
اتفاق داخلي که داراي تبعات بين المللي هم کم و بيش است، رويکرد جديد دولت جمهوري اسلامي ايران بود. دولت يازدهم نگاه جديدي به آمريکا و غرب با خودش به همراه آورده است. براي اولين بار بعد از 35 سال در ايران دولتي روي کار آمده که آن نگاه خصمانه نسبت به غرب و آمريکا را تا حدود خيلي زيادي کنار گذاشته و با يک نگاه مثبتي به دنبال اعتماد سازي با اروپا و آمريکا است.
در حوزه بين الملل؟
با توجه به اينکه اين رويکرد داراي ابعاد بين المللي هم است از نظر بين المللي هم اين رويداد؛ رويداد بسيار مهمي بوده است اما از نظر بين المللي که در کشورهاي ديگر اتفاق افتاده من معتقدم بايد البته تقسيم بندي کرد فکر کنم که انتخاباتي که در تونس برگزار شد و بدون اينکه مشکلات زيادي و بحران زيادي را به وجود بياورد توانست به عنوان يکي از نخستين کشورهاي عربي که دارد مي رود به سمت و سوي دموکراسي نسبتا جا افتاده و قابل قبولي. ايضاً انتخاباتي که در افغانستان انجام شد و عليرغم مشکلات و مسايلي که به وجود آمده بود نخبگان سياسي در افغانستان توانستند به نحو خيلي خوبي کشتي کشور افغانستان را از بحران و طوفاني که آن انتخابات به وجود آورده بود به سلامتي عبور دهند و در جهت وحدت و ثبات و امنيت حرکت مي کنند.
من فکر مي کنم اين دو انتخابات در مجموعه کشورهاي جهان اسلام واقعا قابل تامل و شايد مهمترين رويدادهاي خارجي است که از نظر من اتفاق افتاده و مرتبط با جهان اسلام است.
تلخ ترين اتفاق سياسي و شيرين ترينش در سال 93 چيست؟
فکر کنم تلخ ترين اتفاقي که افتاد اين بود که داعش اين کشتارها را انجام داد به خصوص در شمال عراق مناطقي را که متصرف شد و فجايعي که به دنبال تسلط داعش به بار آمد فکر کنم تلخ ترين اتفاق بود و شخصا براي من شيرين ترين اتفاق وحدت و همدلي بود که در نهايت در افغانستان بعد از ماه ها بحران بعد از انتخابات توانست به سرپنجه تدبير رهبران افغانستان حل و فصل شود و کشور را از فرو رفتن در يک بحران عميق و جدي نجات داد.
تحولات و اتفاقات سال 93 نسبت به 92 را چطور مي بينيد، ارزيابي تان در اين زمينه چيست؟
من در مجمع فکر مي کنم مردم ايران در انتهاي سال 93 به نسبت سال 92 اميدشان به آينده در نتيجه پيشرفتي که در مذاکرات اتفاق افتاده خيلي خيلي بيشتر شده است. اميدشان به آينده بيشتر شده و بنابراين فکر کنم مهم ترين تحول و تفاوت انتهاي سال 92 با سال 93 باشد.
به نظر شما دولت روحاني در سال 93 چه دستاوردهاي مثبت يا چه ضعف هايي داشته؟
فکر کنم مهم ترين دستاورد ايشان ايجاد اعتمادسازي بوده که توانسته با آمريکايي ها و غربي ها انجام دهد اين مهم ترين دستاوردش بوده است. مهمترين دستاوردش در سياست خارجي بوده است. در اقتصاد هم بالنسبه موفق بوده البته نه به اندازه سياست خارجي اما فکر کنم در زمينه توسعه سياسي و دفاع از حقوق شهروندي کارنامه اش خيلي کارنامه درخشاني نيست و من نمره منفي مي دهم.
چهره سياسي سال 93 از نظر دکتر زيبا کلام کيست؟
من چهره سياسي 93 را در وحله اول آقاي محمدجواد ظريف مي دانم و در وحله دوم آقاي دکتر علي مطهري مي بينم.
با توجه به عملکردها و رويکردهاي دولت سال 94 را چطور ارزيابي مي کنيد؟
من با خوش بيني و اميدواري ارزيابي مي کنم. معتقدم که در کوتاه مدت توافق هسته اي باعث بهبود وضع اقتصادي کشور خواهد شد و حتي معتقدم که توافق هسته اي باعث بهبود وضعيت حقوق بشر در ايران مي شود.
به کارنامه دولت در سال 93 دکتر زيباکلام چه نمره اي مي دهد؟
در دروس مختلف به عنوان يک استاد دانشگاه نمرات مختلفي مي دهم. در عرصه سياست خارجي به واسطه پيشرفتي که در اعتمادسازي داشتند، نمره 19 مي دهم. در اقتصاد نمره 14 يا حداکثر 15 مي دهم. و در عرصه توسعه سياسي و تامين حقوق شهروندي متاسفانه مجبورم نمره منفي بدهم و ردشان کنم.