به گفته مدیران فناوری وزارت ارتباطات دولت یازدهم وارث شبکه وصله پینه‌ای است که از دولت گذشته به ارث رسیده است وزارت ارتباطات تمام تلاش خود را برای حل معضل اینترنت در کشور انجام می‌دهد و در همین راستا دو تیم را همزمان مسئول توسعه شبکه و حل مشکلات شبکه اینترنت کشور کرده است.
اگر در فروش پهنای باند آزادسازی صورت بگیرد و شرکت‌های اینترنتی خودشان وارد معامله با شرکت‌های خارجی شوند و زیرساخت تنها نقش یک گمرک را بازی کند، کیفیت سرویس اینترنت افزایش پیدا می‌کند و دیگر پرداخت هزینه‌های فعلی برای یک سرویس اینترنتی گران به نظر نمی‌رسد.
فعالان بازار IT معتقدند قیمت سرویس اینترنت در ایران پایین است و اگر شرکت‌های فعال در این حوزه بخو‌اهند بیشتر از این قیمت سرویس خود را پایین بیاورند در آینده‌ای نه چندان دور ورشکست خواهند شد.
«کاربران اینترنت منتظر افزایش سرعت نباشند» این عنوانی است که یکی از خبرگزاری‌ها برای اظهارنظر وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات درخصوص وضعیت اینترنت انتخاب کرده است.
بحث برسر سرعت اینترنت در ایران درحالی بالا گرفته است که محمود واعظی در مرداد ماه سال 92 و در حاشیه مراسم معارفه از عزم و تصمیم دولت اعتدال برای ساماندهی وضع اینترنت خبر داد و اظهار امیدواری کرد که ظرف مدتی کوتاه مشکلات مربوط به اینترنت و پهنای باند کشور برطرف شود. او حتی بعد از شروع به کار در وزارت ارتباطات دولت یازدهم بارها و در گفت‌و‌گوهای مختلف اعلام کرد که بزودی و با برنامه‌هایی که وزارتخانه او در نظر گرفته است کیفیت و سرعت اینترنت کشور بهبود پیدا می‌کند.
اما وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در آخرین نشست خبری خود اعلام کرد که او هم از سرعت اینترنتی که استفاده می‌کند ناراضی است. اکنون این سوال در افکار عمومی مطرح شده که چه مشکلات و موانعی فراروی حوزه فناوری دولت روحانی قرار دارد که وعده بهبود وضعیت اینترنت را به تأخیر می‌اندازد؟ همکاران واعظی می‌گویند وزارت ارتباطات دولت یازدهم وارث شبکه وصله پینه‌ای است که از دولت گذشته به ارث رسیده است اما آنها تمام تلاش خود را برای حل معضل اینترنت در کشور انجام می‌دهند در همین راستا دو تیم را همزمان مسئول توسعه شبکه و حل مشکلات شبکه اینترنت کشور کرده است. اما حل معضل کیفیت پایین اینترنت و جلوگیری از قطع و وصل‌های مدام شبکه، تنها بخشی از برنامه‌های واعظی در حوزه اینترنت است. وزیر برای جلب رضایت کاربران این قول را داده بود که قیمت سرویس اینترنت کاربران را کاهش خواهد داد و در این راستا نیز مصوبه 181 از سوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی تصویب شد. در این گزارش این موضوع را بررسی می‌کنیم که چه مسائل و موانعی فراروی مدیریت وزارت ارتباطات درامر بهبود سرعت و کاهش قیمت اینترنت بروز کرده است؟
یک مصوبه دردسرساز
مصوبه 181 اواخر سال گذشته از سوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی تصویب شد. مصوبه‌ای در راستای وعده وزیر ارتباطات برای کاهش قیمت سرویس اینترنت کاربران خانگی. اما بعد از تصویب و براساس ادعای شرکت‌های اینترنتی، مورد توجه شرکت مخابرات ایران و زیرساخت قرار نگرفت و آن‌طور که فعالان اینترنتی می‌گویند این دو نهاد حاضر به ارائه تخفیف‌های لازم به شرکت‌های اینترنتی برای کاهش قیمت نهایی اینترنت کاربران نشدند. همچنین بخش دیگری از انتقاد‌های فعالان اینترنتی نسبت به این مصوبه، جدا کردن فعالان اینترنتی از یکدیگر و در نظر گرفتن تخفیف تنها برای شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنت پرسرعت یا PAP بود. در نهایت و بعد از یک سال از انتقاد‌ها نسبت به اجرا نشدن این مصوبه بخش رگولاتوری تصمیم به بازنگری این مصوبه گرفت و طی آن در آبان‌ماه سال‌جاری این سازمان با انتشار مصوبه 200 به اصلاح برخی مفاد اشاره شده در جلسه شماره 181 خود پرداخت و در نهایت تعرفه پهنای باند اینترنت برای کلیه خدمات، کاربرها و بهره‌برداران با 25 درصد کاهش مواجه شد.
برخی شرکت‌های اینترنتی چنین اقدامی از سوی رگولاتوری را به خاطر عدم توانایی این سازمان برای مجاب کردن شرکت مخابرات و زیرساخت درخصوص اجرای مصوبه 181 عنوان می‌کنند و بر این باورند که سازمان با این تصمیمات یکطرفه خود تنها به شرکت‌های اینترنتی فعال در بخش خصوصی فشار وارد می‌کند.
علی تهرانی، یکی از فعالان شرکت اینترنتی در خصوص تغییر مصوبه و یکسان شدن تخفیف برای همه بازیگران عرصه اینترنت می‌گوید: «این مصوبه تنها به نفع شرکت مخابرات است و از آنجایی که طی چند ماه گذشته و با وجود تمامی اعتراض‌ها، سازمان تنظیم مقررات نتوانست این شرکت را مجاب به پذیرش این مصوبه و اجرای آن کند حالا تصمیم گرفته شده که میزان کاهش تعرفه برای همه یکسان شود.»
وی در ادامه می‌افزاید: « طی چند ماه گذشته و از زمان تصویب مصوبه 181 شرکت‌های اینترنتی زیادی این مصوبه را اجرا و با وجود عدم دریافت تخفیف از طرف شرکت زیرساخت و مخابرات در بخش پهنای باند و انتقال، تخفیف 20درصدی را به کاربران نهایی اعطا کرده‌اند.» این فعال اینترنتی تأکید می‌کند که اجرای مصوبه 181 تنها از طریق 11 شرکت اینترنت پرسرعت، در نهایت باعث شده این گروه متقبل پرداخت خسارت زیادی شوند.
اما علی‌اصغر عمیدیان، رئیس سازمان تنظیم مقررات و معاون وزیر ارتباطات، در نشست خبری به مناسبت یازدهمین سالگرد تأسیس این سازمان در خصوص ابهامات مصوبه 181 گفت: «در ابتدای تصویب مصوبه 181 همه رسانه‌ها و همه شرکت‌های اینترنتی اعلام کردند که این مصوبه تنها به نفع شرکت‌های اینترنت پرسرعت است و در نهایت ما با کمیسیون سازمان تنظیم مقررات صحبت کردیم که باید تخفیف برای همه فعالان به یک شکل ارائه شود تا تناقضات ایجاد شده در این زمینه از بین برود.» وی در ادامه تأکید کرد که با تصویب مصوبه 200 ایرادهایی را که بسیاری به مصوبه 181 وارد کرده بودند برطرف شد. او کم کاری مخابرات و زیرساخت در اجرای مصوبه 181 را رد کرده و تصریح می‌کند که همه باید به مصوبات سازمان تنظیم مقررات احترام بگذارند. همچنین به گفته وی سازمان تنظیم جلسه‌ای با شرکت‌های اینترنتی، مخابرات و زیرساخت داشت که در آن جلسه تأکید شده هر شرکت اینترنتی که طی یک سال گذشته تخفیف لازم را به کاربران نهایی ارائه کرده اما از طرف زیرساخت و مخابرات تخفیفی دریافت نکرده است، باید خسارات لازم از سمت این دونهاد به این گروه پرداخت شود. در همین زمینه داوود زارعیان، مدیرکل روابط‌عمومی و امور بین‌الملل شرکت مخابرات ایران نیز با اشاره به این نکته که مخابرات همیشه مصوبات را عیناً و براساس دستور ابلاغ شده اجرا کرده است می‌گوید: مخابرات مصوبه 181 را تاجایی که امکاناتش فراهم بوده اجرا و تخفیف لازم را به شرکت‌های اینترنتی داده است اما در نهایت بعد از ویرایش مصوبه 181 در تبدیل آن به مصوبه 200 با شرکت‌های ندا (pap) به توافق رسیده‌ایم که در صورت ارسال صورت‌حساب‌های واقعی خود طی چند ماه گذشته اگر تخفیفی به آنها تعلق نگرفته باشد، این تخفیف و خسارت به آنها پرداخت شود.
مشکل اینترنت قیمت نیست
در حالی که طی سال‌های گذشته بسیاری نسبت به قیمت بالای اینترنت اعتراض کرده و هزینه بالای این سرویس را دلیل بر جای خالی آن در سبد خانواده‌ها اعلام کرده‌اند، اما گروهی از کارشناسان و فعالان اینترنتی بر این باورند که قیمت اینترنت در ایران بالا نیست و چنین مصوبه‌هایی به هیچ وجه به کاهش قیمت اینترنت کمک نمی‌کند. به باور این گروه قیمت سرویس اینترنت در ایران پایین است و اگر شرکت‌های فعال در این حوزه بخو‌اهند بیشتر از این قیمت سرویس خود را پایین بیاورند در آینده‌ای نه چندان دور ورشکست خواهند شد.
علی‌توسلی، عضو کمیسیون اینترنت سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران در این خصوص می‌گوید: «بارها اعلام کرده‌ام که این موضوع که قیمت اینترنت در ایران بالا است درست نیست. مشکل ما در کشور قیمت اینترنت نیست بلکه کیفیت نامطلوبی است که به کاربران تحویل می‌دهیم.»
وی با اشاره با اظهارات اخیر وزیر ارتباطات مبنی بر اینکه به این زودی‌ها کاربران نباید منتظر سرویس اینترنت با کیفیت باشند می‌افزاید: «چنین اظهار نظری به این خاطر است که ایشان حالا نسبت به وضعیت شبکه اینترنت کشور اشراف عمیق‌تری پیدا کرده و خیلی مسائل برایشان شفاف شده و به نوعی مشخص شده است که مشکل شبکه اینترنت ما قیمت نیست بلکه زیرساخت‌های خراب آن است. زیر ساخت‌هایی که دو دولت گذشته اندک سرمایه‌گذاری روی آن نکرده است.»
وی تأکید می‌کند که قیمت متوسط اینترنت در یک کشور اروپایی برای یک سرویس با سرعت و کیفیت متوسط رقمی در حدود 80 تا 90 هزار تومان است و این در حالی است که در ایران رقم یک سرویس با سرعت متوسط کمتر از 20 هزار تومان است. در واقع کاربران اروپایی به خاطر دریافت یک سرویس با کیفیت چنین رقمی پرداخت می‌کنند و آنچه در حال حاضر باید با تغییر همراه شود افزایش کیفیت شبکه و آزادسازی واردات پهنای باند از سوی شرکت زیر ساخت است.
وی در ادامه می‌گوید: «اگر قیمت اینترنت در کشور بالا عنوان می‌شود به خاطر انحصار فروش پهنای باند از طرف شرکت زیر ساخت است. در حال حاضر قیمت متوسط پهنای باند در جهان حداقل برای هر stm1 در حدود 2هزار دلار است و این درحالی است که هر stm1 در ایران در حدود 30 میلیون تومان به شرکت‌های اینترنتی فروخته می‌شود. اگر در فروش پهنای باند آزادسازی صورت بگیرد و شرکت‌های اینترنتی خودشان وارد معامله با شرکت‌های خارجی شوند و شرکت زیرساخت تنها نقش یک گمرک را بازی کند، کیفیت سرویس اینترنت افزایش پیدا می‌کند و دیگر پرداخت هزینه‌های فعلی برای یک سرویس اینترنتی گران به نظر نمی‌رسد.»
توسلی تصویب مصوبه‌ها برای کاهش قیمت اینترنت در کشور را امری ناکافی و حتی نادرست اعلام می‌کند و تنها راه برون رفت از شرایط فعلی و افزایش رضایت کاربران از سرویس اینترنت را، آزادسازی فروش پهنای باند در کشور عنوان می‌کند.
منبع: روزنامه ایران