روزنامه شرق:روز گذشته، دو نفر از اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، در گفتوگو با «شرق» از دلایلی سخن گفتند که به عقیده آنها، احتمال وقوع این دیدار را کاهش میدهد.
اما علیاکبر ولایتی، مشاور امور بینالملل مقاممعظمرهبری و رییس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمعتشخیصمصلحتنظام، هم روز گذشته در جمع خبرنگاران در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه «آیا سفر رییسجمهوری به نیویورک و درخواست ملاقات با وی میتواند فصل جدیدی در روابط ایران با سایر کشورها باشد»، گفت: «با توجه به موقعیت زمانی کنونی که حساس و مهم است، فرصتی برای کشورها بهوجود آمده تا بهمناسبت تشکیل اجلاس مجمع عمومی سازمانمللمتحد به نیویورک سفر کنند و علاوه بر اینکه دیدگاههای جهانی خود را برای روسا و نمایندگان سایر کشورها بیان میکنند، فرصتی است تا ملاقاتهایی دوجانبه با روسای کشورها داشته باشند.»
او تاکید کرد: «امیدواریم آقای روحانی دست پر از سفر نیویورک بازگردند و آنچه به دست میآورند در راستای مطالبات مقاممعظمرهبری باشد.»
همزمان با این سخنان، «الن ایر» سخنگوی فارسیزبان وزارت امورخارجه آمریکا در اینباره به «خبرآنلاین» گفت: «تا بهحال قرار نشده که با هم دیداری داشته باشند. اما مکالمه تلفنی سال پیش بین آنها نشانگر آن است که بهطور اصولی آقای «اوباما» آمادگی تعامل مستقیم با جناب آقای دکتر روحانی را دارد، پس تا اندازهای بستگی به میل جناب آقای دکتر روحانی دارد.»
ابراز تمایل دوباره مسوولان دیپلماسی ایالاتمتحده آمریکا برای این دیدار، اما با سدی بهنام «موانع داخلی روحانی» مواجه است. چنانکه پیش از این، تشکل موسوم به «کمیته صیانت از منافع ایران» که مهرماه سال گذشته اعلام موجودیت کرد، بهتازگی با انتشار بیانیهای روحانی را تهدید کرده که درصورت دیدار با «اوباما» طرح «عدمکفایت» سیاسی او در مجلس را پیگیری خواهند کرد.
حجتالاسلام اژهای، معاون اول رییس قوه قضاییه، نیز دیروز در سخنانی پیرامون رابطه با آمریکا گفت: «تا شیطان، شیطان است باید او را دشمن دانست و از او برحذر بود. امروز دشمن برای اینکه ما را گول بزند، جاهایی خود را با ما همراه میکند. اما آیا از شیطانبودنش دست برمیدارد؟ اگر آمریکا همچنان شیطان است، باید او را دشمن بدانیم، نمیگوییم با او بجنگیم اما با نگاه دشمن به لبخند و چراغ سبز او نگاه کنیم و نباید فریب بخوریم.»
عبور از بنبست مذاکرات نیازمند عدول از خطقرمزها
روز گذشته و در حاشیه جلسه علنی بهارستاننشینان، منصور حقیقتپور، نایبرییس کمیسیون امنیتملی و سیاست خارجی مجلس درباره احتمال دیدار روحانی و «اوباما» در «نیویورک» به «شرق» گفت: «من احتمال انجام چنین دیداری را خیلی ضعیف میدانم. چون اجازه ملاقات و مذاکره با مقامات آمریکایی در حد وزیر امورخارجه صادر شده و برای ملاقاتی بالاتر از این سطح، تاکنون نظام، اجازهای صادر نکرده است.»
اما نوذر شفیعی، دیگر عضو کمیسیون امنیتملی، در گفتوگو با «شرق»، به وضعیت مذاکرات هستهای اشاره کرد و گفت: «هرآنچه که دیپلماتها تاکنون باید برای پرونده هستهای انجام میدادند، انجام دادهاند و توافق هستهای به این مرحله رسیده است. یعنی راجعبه درصد غنیسازی و میزان غنیسازیهای مورد نیاز عملی ایران، ما به بنبست رسیدهایم و مطالبات متفاوتی از دو طرف مطرح است. عدول از مطالباتی که الان دو طرف دارند، هم برای ایران و هم برای آمریکاییها خط قرمز است، بنابراین چارهای وجود ندارد جز اینکه در تهران و واشنگتن، تصمیمات سیاسی اتخاذ شود.»
او افزود: «برای اتخاذ این تصمیم سیاسی باید هر دو طرف بپذیرند که از خطوط قرمز خود عدول کنند و اگر چنین چیزی تحقق پیدا نکند، نمیتوانید انتظار داشته باشید که مذاکرات در نهایت به نتیجه برسد.»
او در ادامه با تاکید بر اینکه بازگشت روابط ایران و غرب به نقطه قبل از توافق ژنو، برای هر دو طرف هزینه دارد، گفت: «در این صورت از طرف مقابل، دوباره شاهد ادامه و تشدید تحریمهای قبلی خواهیم بود و از این طرف هم شاهد تشدید فعالیتهای هستهای و غنیسازی خواهیم بود که برای هر دو طرف هزینهزا خواهد بود. اما در این بین رژیم صهیونیستی، کشورهای عربی و چین و روسیه از وقوع این شرایط سود خواهند برد.»
شفیعی پس از بیان این نکات، دیدار احتمالی روحانی و «اوباما» را منوط به تصمیمگیری نهایی شورایعالی امنیتملی دانست و گفت: «در داخل کشور یک دیدگاه از این دیدار استقبال میکند و یک دیدگاه هم با آن مخالف است. اما متاسفانه در سطوح کلان غلبه با مخالفان دیدار است و فضاسازیهایی که در این جریان اتفاق میافتد، ممکن است کارها را از مسیر اصلی خارج کند.»
احتمال ورود روحانی به جریان مذاکرات
گمانهزنیها درباره احتمال ملاقات روحانی و «اوباما» در حالی به موازات بحرانیشدن وضعیت مذاکرات هستهای رو به افزایش است که همزمان با این گمانهزنیها، روز گذشته سایت خبری «انتخاب»، خبری از خبرگزاری آلمان منتشر کرد که بر اساس آن: «حسن روحانی اعلام کرده در مذاکرات هستهای با شش قدرت جهانی که در حال حاضر در نیویورک در جریان است، شرکت خواهد کرد.»
براساس این گزارش، در صورت حضور روحانی در مذاکرات هستهای، گفتوگوها در سطح سران برگزار خواهد شد و اگر این خبر صحت داشته باشد، معنای آن ملاقات قریبالوقوع روسای جمهوری ایران و آمریکا پس از 36سال قطع رابطه خواهد بود.
انکار روحانی
در این بین اما موضع خود روحانی، همچنان اصرار بر نداشتن «برنامه» برای دیدار با «اوباما»ست.
به گزارش تسنیم، رییسجمهوری روز گذشته در نشست با مدیران ارشد رسانههای بینالمللی در نیویورک در پاسخ به سوال خبرنگار «انبیسی» آمریکا مبنی بر اینکه آیا در سفر خود به نیویورک با رییسجمهوری آمریکا ملاقاتی خواهد داشت، گفت: «برنامهای برای دیدار با «اوباما» ندارم.»
این موضعی است که روحانی پیش از سفر به نیویورک نیز آن را اعلام کرده بود و همچنان تغییری در آن ایجاد نشده اما گمانهزنیهای روز گذشته نشان میدهد احتمال تغییر این موضع، کاملا منتفی نیست. سخنرانی حسن روحانی در مجمععمومی سازمانملل فردا انجام میشود.
گمانهزنیها درباره دیدار روحانی و اوباما
با ورود حسن روحانی به «نیویورک»، گمانهزنیها درباره احتمال دیدار یا عدمدیدار روسای جمهوری ایران و ایالاتمتحده، بار دیگر، اوج گرفت و از هردو سو اظهارنظرهای پراکندهای در اینباره مطرح میشود.