آی سینما: باران کوثری که در مدت حضور دولت دهم با مشکل ممنوعیت فعالیت روبرو بوده، درباره این موضوع و پاسخی که از مسئولان وقت گرفته صحبت کرده است، البته او وزرات ارشاد در دولت یازدهم را نیز محافظهکار توصیف میکند و معتقد است این محافظهکاری برای باز بودن دست دولت در عرصههای دیگر قابل درک است اما نه وقتی که دولت و مجلس بیشترین رای را به واسطه حمایت هنرمندان به دست آوردهاند.
باران کوثری که در سالها پایانی دولت دهم یعنی 90 تا 92 به دلیل برخی موضعگیریهای سیاسی امکان فعالیت نداشته است، در ابتدای گفتوگویش با روزنامه اعتماد این موضوع را تایید میکند و درباره آن میگوید: «اما هیچوقت به طور صریح و روشن به من اعلام نكردند كه اجازه كار ندارم. وقتی هم تماس میگرفتم تا دلایل را جویا شوم آقای سجادپور میگفت: «شاید خود كارگردانها علاقه ندارند با شما همكاری كنند.» هیچوقت واضح بیان نشد ولی دلایل قابل حدس است؛ به دلیل یك سری فعالیتهایی كه اصلا هم از انجامشان پشیمان نیستم.»
او اضافه میکند که مدیریت سینمایی وقت این حرف را رد میکرده است: «ابتدا نمیپذیرفتند اما اواخر گفتند بله «مسالهای وجود داشته اما مشكل حل شده است.» من هم گفتم خب خدا را شكر بالاخره اذعان كردید ماجرایی وجود داشته كه حالا حل شده است.»
البته کوثری معتقد است هنرمندان دیگری هم وارد حمایت شدند اما شاید شهرت باعث بیشتر دیده شدن فعالیت بعضی افراد میشود: «خوشبختانه هنرمندان سینما همواره از كارزارهای سیاسی سربلند بیرون آمدهاند. یعنی موضعگیری روشن داشتند و اكثرا هم در همان جهتی گام برداشتند كه با خواست مردم همسو بود. فكر میكنم روزگار ما نسبت به گذشته تغییر كرده و انتظار مردم از هنرمند متفاوت است. به عنوان نمونه وقتی مارلون براندو واكنش یا اعتراض سیاسی-اجتماعی انجام داد خیلی به چشم آمد اما امروز دیگر همه مواضع سیاسی خود را به صراحت بیان میكنند. مثلا در امریكا گروهی از هنرمندان به منتقد جورج بوش و مدافع باراك اوباما تبدیل میشوند. خوشبختانه این اتفاق در جهان فراگیر شده و به دلیل شرایط، ولی به دلیل حساسیت اوضاع در ایران، كمی سخت به نظر میرسید هنرمندان موضع خود را روشن بیان نكنند. هر هنرمندی كه اندكی دغدغه مردم داشت قطعا حمایت میكرد.»
«لانتوری» اصلا درباره آمنه بهرامی نبود
اخیرا برخی حاشیهها برای کوثری به وجود آمده است که به نشست فیلم «لانتوری» و ساخت كلیپ «چرا رفتی» برای همایون شجریان باز میگردد، اما از نظر کوثری هیچکدام از این اتفاقات به اندازه ماجرای فیلمهای توقیف شده پررنگ نبوده است، او درباره این حواشی میگوید: «امكان دارد برای هر كسی پیش بیاید ولی وقتی شما شهرت داشته باشید بیشتر به چشم میآید. ترجیح میدهم درباره آن نشست و واكنش افراد صحبت نكنم چون همهچیز كاملا روشن بود. یك شخص راجع به فیلم اطلاعات درستی نداشت. مثل اینكه گفته شد فیلم درباره زندگی آمنه بهرامی بوده درحالی كه اصلا اینطور نبود. یا چرا من درباره مسائل جامعهشناسی فیلم مورد بحث، نظر دادم كه قطعا آنجا هستم تا به عنوان بازیگر فیلم و یك شهروند درباره این مسائل هم صحبت كنم و عقیده شخصیام را بگویم. بعد از آن نشست هم حواشی به وجود آمد كه متوجه شدیم همهچیز مثل دومینویی از پیش چیده شده بود. متاسفانه عربدهكشی، بهكار بردن الفاظ ركیك یا بگم بگمهایی كه به واسطه میزان وقاحت، طرف مقابل را وادار به سكوت كند در دورهای باب شد. در یك اشتباه تاریخی به نظرم این بلا بر همه ما نازل شد تا یك نفر به خودش حق بدهد با صدای بلند هرچه به دهنش میآید، بیان كند. من پاسخی برای این افراد ندارم چون مبارزهشان از جنس متفاوتی است. این حواشی به نظرم طبیعی است. وقتی در شرایط سیاسی- اجتماعی خاص عقایدم را قاطعانه بیان میكنم منتظر چنین حواشیای هم هستم.»
اتفاقات آن دوران میتواند من را دیوانه کند
بازیگر «لانتوری» و «عصبانی نیستم» در بخش دیگری از صحبتهایش از تفاوت دولت یازدهم با دولتهای نهم و دهم صحبت میکند و اینطور نظر میدهد: «اگر بگویم در این چهارسال هیچ اتفاقی رخ نداده كمی بیانصافی است، ولی نه به این معنا كه صددرصد یا حتی پنجاه درصد رضایتم را جلب كند. ولی واقعیت این است كه اتفاقهای آن دوران میتواند من را دیوانه كند؛ چون شما میدانید باید با افرادی صحبت كنید كه اصلا علاقهای به وجود سینما و تئاتر ندارند.»
از مادرم یاد گرفتم راحت جا نزنم
در بخش دیگری از این گفتوگو کوثری نسلهای قبلی هنرمندان زن را با شرایط که در حال حاضر وجود دارد مقایسه میکند: «من هم كنار رخشان بنیاعتماد بزرگ شدهام و حداقل چیزی كه از مادرم یاد گرفتم این است كه راحت جا نزنم. در حقیقت تصور میكنم ما وضعیت راحتتری را تجربه میكنیم. چون آنها در شرایط حساس و پیچیدهتری كار خود را آغاز كردند. نمیخواهم بگویم نگاه صددرصد جنسیتی، ولی به هرحال میزانی از این رویكرد در برابر كارگردان خانم قرار داشته است. مثلا زمان فیلمبرداری یكی از فیلمهایش – نرگس یا روسری آبی- یكی از آقایان به پدرم میگوید شما چرا اجازه میدهید چنین فیلمهایی بسازد؟ با این نگاه قطعا كارگردانها و بازیگران آن نسل كار پیچیدهتری انجام دادهاند. آنها از جنگ نابرابرتری گذشتند؛ بنابراین شرایط برای ما بسیار سادهتر است.»
از نظر او جنس مداخلهها و آسیب زدنها متفاوت شده است: «اما به هرحال چیزی كه نسل مادر من با چنگودندان برایش جنگیده و به دست آورده این است كه امروز مردم خیلی خیلی بیشتر به هنرمندان اعتماد میكنند. احتمال دارد آن آقای جامعهشناس حرفهای زیادی علیه من بزند ولی وقتی از سالن سینما بیرون میآیم و میبینم گروه پرشمار مردم برای استقبال از عوامل فیلم بیرون سینما ایستادهاند واقعا به حضور آنها دلگرم میشوم. بخش دیگری از ماجرا هم به این بازمیگردد كه جامعه امروز آگاهتر از چند دهه گذشته است و مردم بیشتر از هنرمندان حمایت میكنند.»