براساس توافقی که در تابستان سال ۹۷ با ابتکار عمل دولت روسیه به دست آمد، صدها تن از عناصر گروهک های تروریستی سلاح های سنگین خود را بر زمین گذاشتند و مناطق اشغالی را در جنوب سوریه (استان درعا) تخلیه و به شمال (مناطق اشغالی استان ادلب) منتقل شدند.
در جریان این توافق شماری از گروه های مسلح نیز بخشی از سلاح های سنگین را تحویل دادند اما ترجیج دادند به روند آشتی ملی بپیوندند و با قبول شروط مسکو و دمشق و براساس ضوابطی مشخص در مناطق جنوبی بمانند و امنیت بخش هایی از استان درعا را هم با مشارکت نیروهای روسی و سوری تامین کنند.
در دو سال و نیم گذشته آرامش نسبی در مناطق جنوبی سوریه برقرار شد اما عناصر مسلح به بهانه های مختلف توافق با دولت مسکو و دمشق را نقض کردند و در حملاتی پراکنده و ترورهای کور شماری از نیروهای ارتش سوریه را شهید و زخمی کردند.
دولت سوریه با صبر استراتژیک حُسن نیت خود را برای حفظ آرامش در استان های جنوبی نشان داد و در این میان دولت روسیه نیز با مذاکره تلاش کرد از ملتهب شدن منطقه جلوگیری کند و توافق را پابرجا نگه دارد اما گروه های مسلح به عهدشکنی ها ادامه دادند.
در هفته های اخیر تحرکات گروه های مسلح (ترور، بمب گذاری و حمله به ایستگاه های ارتش) در استان های جنوبی سوریه به ویژه «درعا» افزایش چشمگیری داشته و موج جدیدی از ناامنی ها در این محور مهم و حساس به راه افتاده که دامنه آن می تواند در روزهای پیش رو وسیع تر شود.
گروه های مسلح با ترور نظامیان و غیرنظامیان وضعیت را در جنوب سوریه به سمتی پیش بردند که دمشق مجبور شد برای حفظ آرامش و امنیت، لشکر چهارم ارتش را با ادوات زرهی و توپخانه به حومه غربی شهر درعا اعزام کند که البته پیامی آشکار و صریح به طرف هایی بود که به دنبال ناامنی و شروع درگیری ها هستند.
در جریان افزایش تحرکات و تنش ها که به نظر می آید با پشتیبانی ائتلاف غربی - عبری - عربی و نقش آفرینی صهیونیست ها و رژیم سعودی هدایت می شود، نیروهای لشکر چهارم ارتش سوریه با عناصر مسلح در شهر راهبردی «طفس» درگیر شدند اما با پادرمیانی روس ها دوباره آتش بس برقرار شد.
البته فرماندهان ارشد نظامی روس که در مذاکرات روزهای گذشته در شهر طفس حضور داشتند به گروه های مسلح در جنوب سوریه هشدار و اخطار دادند که اگر برای حفظ توافق گام برندارند و بر ادامه تنش اصرار کنند شخصا پیش قدم می شوند و مواضع آنان را هدف حملات هوایی قرار می دهند.
در روزهای آینده باید منتظر و ماند دید وضعیت در جنوب سوریه به چه سمتی پیش خواهد رفت اما روند تحولات میدانی (اوضاع وخیم امنیتی) نشان می دهد گروه های مسلح عزمی برای تامین درخواست های دمشق و مسکو ندارند و با تکرار ادعاهای واهی به دنبال فتنه انگیری جدید هستند.
خروج گروه های تحت حمایت ایران از مناطق جنوبی یکی از ادعاهای بی اساسی و بدون سندی است که گروه های مسلح در استان درعا مطرح کرده اند که مسکو و دمشق هم این اظهارات را کذب و فاقد اعتبار اعلام کردند.
این ادعاهای مضحک به خوبی نشان می دهد عناصر مسلح با ائتلاف غربی - عبری - عبری به طور کامل هماهنگ هستند چرا که پیشتر صهیونیست ها و رژیم های مرتجع منطقه در اظهاراتی دروغ خواستار خروج نیروهای ایرانی از جنوب سوریه شده بودند و در واقع مسلحین حرف های بی اساس آنان را تکرار کردند.
در حال حاضر، وضعیت در مناطق جنوبی و جنوب شرقی استان درعا از جمله «داعل، طفس، مزیرب، تل شهاب، الیادوده، صیدا، الطیبه، کحیل، المسیفره، الجیزه، السهوه، بصری الشام، معربه، غصم و ...» ناآرام و توافق با مسلحین شکننده است.
گروه های مسلح مستقر در این مناطق با حمایت های مستقیم و غیرمستقیم (پشتیبانی صهیونیست ها، رژیم سعودی، اردن و ...) حملات را نیروهای ارتش سوریه انجام می دهند که با هدف باز کردن جبهه جدید علیه دمشق صورت می گیرد.
با افزایش تحرکات گروه های مسلح، ارتش سوریه به هر شکل ممکن باید مناطق مهم و راهبردی از جمله «طفس و داعل» را به طور کامل امن کند چرا که این دو شهرک در امتداد جاده اصلی «دمشق - درعا» واقع شده اند و مسلحین با حملات خود می توانند امنیت این مسیر را به خطر بیندازند.
به گزارش مشرق، این احتمال وجود دارد گروه های مسلح در آینده با کمک های محور غربی - عبری - عربی جاده راهبردی «دمشق - درعا» را مسدود و همزمان به مناطق مرکزی و جنوبی استان درعا حمله کنند و مرکز استان (شهر درعا) را دوباره به اشغال دربیاورند و همین مسئله اقدام پیش دستانه ارتش سوریه را در این محور ضروری تر کرده است.