روزنامه اعتماد نوشت: مراسمی که در عین عزاداری‌ها فرصتی برای تعامل و گفت‌وگوی بین شخصیت‌های سیاسی فراهم می‌کند. هیبت سیاسی این نوع عزاداری‌های سیاسیون را نباید از نظر دور داشت. فرصتی که بعضا دیدار بین اصلاح‌طلبان و اصولگرایان یعنی رقبای دیرین سیاسی را هم فراهم می‌کند و گفت‌وگوها و مذاکراتی که در حاشیه این دست از روضه خوانی‌ها صورت می‌گیرد، به آن اهمیتی ویژه می‌دهد.
دهه آخر ماه صفر امسال دو مراسم روضه‌خوانی از سوی حزب موتلفه اسلامی و غلامحسین کرباسچی، دبیرکل حزب کارگزاران برگزار شد که در هر دو مراسم علی‌اکبر ناطق‌نوری چهره‌ای که بسیاری از کنشگران سیاسی دو جناح در انتظار بازگشتش به عرصه سیاست هستند، حضور پیدا کرد. باید دید که این حضور در معادلات سیاسی امروز چه معنا و مفهومی می‌تواند داشته باشد.
نقطه آغاز مهجوریت ناطق‌نوری
شخصیتی که زمانی رقیب انتخاباتی سید محمد خاتمی بود و به عنوان چهره‌ای اصولگرا در مقابل جریان اصلاحات قد علم کرده بود، حالا مدت‌ها است که هم روابطش با اصولگرایان کمرنگ شده است و هم کمرنگ شدن همکاری‌اش در اصولگرایان فعالیت‌های سیاسی‌اش را کم کرده است. همان اختلافات با اصولگرایان بر سر حمایت از کاندیداتوری محمود احمدی‌نژاد در سال ٨٤ کافی بود تا این پیشکسوت اصولگرا دست از فعالیت سیاسی بکشد.
اگر چه همچنان اصولگرایان بر سرموضع خود مبنی بر درستی حمایت از محمود احمدی‌نژاد در آن مقطع ماندند اما اتفاقات پسینی در جغرافیای سیاست و رفتارهای شخص احمدی‌نژاد سبب شد تا این پیوند گسسته شود. آن زمان بود که حامیان دیروز به نقادان تند و تیز امروز تبدیل شدند. حالا هر جا نامی از محمود احمدی‌نژاد به میان می‌آید اصولگرایان نقدهای تیز و برنده‌ای در جیب دارند. به هر حال آن هشدار و توصیه ناطق‌نوری آن زمان که باید مورد توجه قرار نگرفت و حتی پشیمانی اصولگرایان در حمایت از احمدی‌نژاد نیز نتوانست این رابطه تیره و تار را اندکی سامان دهد.
جای خالی هاشمی‌رفسنجانی
درست است که حضور ناطق‌نوری به عنوان رییس دوره‌های چهارم و پنجم مجلس شورای اسلامی، وزارت کشور و دیگر مسوولیت‌هایش به عنوان چهره‌ای اصولگرا بود اما او همیشه سعی می‌کرد تا ارتباطش با اردوگاه اصلاح‌طلبی را هم حفظ کند. از سال ٨٤ اما ورق کاملا برگشته است. هر روز هر چه بیشتر پیوند ناطق‌نوری با اصولگرایان گسسته شده است. در عین حال او چهره‌ای است که سعی دارد تا خود را به عنوان پیری سیاستمدار ورای دو جناح اصلاح‌طلب و اصولگرا تعریف کند. نقشی که هاشمی رفسنجانی در سپهر سیاسی کشور داشت.
از زمانی که هاشمی درگذشت، هم روزه سکوت ناطق‌نوری رفته رفته شکسته شد تا بیشتر خود را در لباس این نقش فراجناحی بپیراید. سال‌ها همراهی و دوستی‌اش با هاشمی‌رفسنجانی در سال‌های قبل از انقلاب و پس از آن او را در این امر مصمم‌تر می‌کند. همین بود که امروز هم او را در روضه خوانی‌ها و مراسم‌های اصولگرایان می‌توان یافت و هم اصلاح‌طلبان.
بازگشت به کنشگری فعال
اصولگرایان اما از سال ٨٤ به این سو فراز و فرودهای زیادی را تجربه کرده‌اند. شکست‌های اخیرشان در انتخابات سبب شده است تا نتوانند در میدان عمل چیزی نصیب اردوگاه‌شان کنند و همین است که در پی چاره‌جویی هستند. شاید همین شرایط از عرش فروافتادن است که این روزها نام ناطق‌نوری را بر سر زبان اصولگرایان انداخته است. ناطق‌نوری به عنوان شخصیتی که در افکار عمومی محبوبیت بیشتری دارد، برای برخی اصولگرایان پازل گم شده این روزهای اصولگرایان است. بنابراین به نظر می‌رسد که استقبال از بازگشت ناطق‌نوری به فعالیت سیاسی از سوی برخی فعالان سیاسی اصولگرا در دستور کار قرار گرفته است. محمدرضا باهنر اخیرا به «اعتماد» گفته بود که «بعضی می‌گویند دعوت کنیم آقای ناطق به عالم سیاست بازگردد. من بارها و بارها در رسانه‌های عمومی گفتم از آقای ناطق خواهش می‌کنیم برگردد به عالم سیاست. بعضی می‌گویند اگر بیاید، فکر نمی‌کنید به نفع اصلاح‌طلبان باشد؟ من می‌گویم نه. خاستگاه آقای ناطق و فلزش، اصولگرایی است. ممکن است از بعضی رفتارهای ما و امثال ما دلخور باشد، اما آقای ناطق، اصلاح‌طلب نیست به معنای عرفی آن. بعضی فکر می‌کنند نه، مثلا آقای ناطق، آقای روحانی، آقای لاریجانی و آقای هاشمی، مواضع‌شان با آقای خاتمی یکی شده است.»
باهنر در مورد خاستگاه سیاسی ناطق‌نوری می‌گوید: «خاستگاه ناطق‌نوری از اصولگرایی است و هیچگاه از اصولگرایان جدا نمی‌شود اما در جریان دولت‌های نهم و دهم دلخوری‌هایی از مجموعه نیروهای فعال اصولگرا پیدا کرد و عملا پایش را از میدان سیاست کنار کشید. بنده همواره گفته‌ام که تلاش‌مان این است ناطق‌نوری به میدان سیاست بازگردد، برخی برای او شرط می‌گذارند که اگر برگردد باید در جناح ما قرار گیرد. ما از این شرط و شروط‌ها نداریم. اگر وی به جریان سیاسی برگردد، از ظرفیت اصولگرایی است... ما با او در تماس هستیم، آقای ناطق‌نوری مدت زیادی است که می‌گوید من برای ورود به میدان سیاست احساس تکلیف نمی‌کنم، تلاش ما این است که او احساس تکلیف کند و فعال سیاسی شود... البته بعضی از تندروی‌ها را قبول ندارند و معتقد است کشور باید معتدل‌تر اداره شود.»
با این حال موضوع حضور ناطق‌نوری در مراسم روضه‌خوانی حزب موتلفه به عنوان حزبی اصولگرا و همچنین حضورش در مراسم روضه‌خوانی کرباسچی نشان از این دارد که او نمی‌خواهد خود را در دایره‌های محدود اصولگرایی و اصلاح‌طلبی تعریف کند. در واقع موضع معتدل ناطق‌نوری بین فعالان سیاسی دو جناح ثابت شده است. همین هم هست که آنها طالب بازگشت ناطق‌نوری به سیاست‌ورزی فعال در کشور هستند.