ازدواج به عنوان مهم ترین و عالی ترین رسم اجتماعی، برای دستیابی به نیاز های عاطفی و امنیتی افراد بزرگسال همواره مورد تایید بوده است. آنچه در ازدواج مهم است؛ رضایت از ازدواج و سازگاری زناشویی است(برادبری، فینچام، پیچ،2000). سازگاری زناشویی فرایندی است که در طول زندگی زوج ها به وجود می آید و به ویژگی های روابط زناشویی هماهنگ و داشتن عملکرد خوب در ازدواج اشاره دارد.
مسائل به وجود آمده در زندگی زناشویی با گذر زمان لایه هایی بر روی هم قرار می گیرند و تا جایی ادامه می یابد که زن یا شوهر از زندگی زناشویی اظهار نارضایتی(کلامی و غیر کلامی) می کند. ناراحتی همسر به شکل های مختلف نمایان می شود و به دلیل پاسخ دهی نامناسب از سوی طرف مقابل بر این لایه افزوده می شود و اختلافات و آشفتگی زناشوییشکل می گیرد. آشفتگی زناشویی یکی از استرس زا ترین حوادث زندگی است و به اعتقاد ویزمن، شلدون و گورینک(2000) بسیاری از اختلالات تحت تاثیر آشفتگی زناشویی به وجود می آیند.
آمار بالای طلاق که معتبر ترین شاخص آشفتگی و اختلافات زناشویی است(هالفورد، 2001، ترجمه تبریزی و همکاران، 1384)، نشانگر آن است که رضایت زناشویی به آسانی قابل دستیابی نیست و اکثر زوجینی که از هم جدا شده و یا طلاق می گیرند ابتدا یک دوره آشفتگی رابطه را تحمل و سپس به جدا شدن فکر می کنند(گاتمن،1993).
طبق آمار رسمی در ایران، از هر هزار مورد ازدواج، حدود دویست مورد به طلاق منجر می شود؛ و ایران چهارمین کشور جهان از نظر میزان نسبت طلاق به ازدواج معرفی شده است(نریمانی و همکاران،2014). بنابراین مراجعه به روانشناسان و مشاوران متخصص در حوزه خانواده و زوج درمانی، چه برای زوجینی که در مراحل ابتدایی اختلافات و آشفتگی زناشویی خود هستند و چه برای زوجینی که در معرض طلاق قرار گرفته اند، بسیار ضروری است.
در واقع بسیاری از زوجینی که در معرض طلاق قرار دارند و یا در زندگی زناشویی خود دچار مشکلاتی هستند؛ اغلب تصور می کنند که در رابطه زناشویی خود به آخر خط رسیده اند و دیگر راهی به جز جدایی برایشان نمانده است، و به اشتباه تصور می کنند که روانشناسان و مشاوران هم نمی توانند کمکی به آنها کنند؛ که بزرگترین اشتباهشان دقیقا از همین نقطه شروع می شود؛ بنابراین در این مقاله سعی شده است که نشان دهیم چگونه یک روانشناس و مشاوره متخصص در حوزه زوج درمانی می تواند با استفاده از روش های درمانی، آرامش، شادکامی، رضایت زناشویی و عشق دوباره را به زندگی های زوجین ناراضی، دارای اختلافات و در معرض طلاق به ارمغان بیاورد.
در ادامه به معرفی یکی از مهم ترین روش ها و پکیج های زوج درمانی که روانشناس و مشاوران متخصص در این زمینه استفاده می کنند؛ می پردازیم.
خانواده درمانی کوتاه مدت راه حل محور
خانواده درمانی کوتاه مدت راه حل محور، توسط دشیرز شکل گرفته است(دشیرز، 1997). به کارگیری اصولی که دیدگاه راه حل محور کشف کرده و اتخاذ موضعی قوی در مقابل طلاق زودرس، می توان بر بسیاری از مشکلات زناشویی غلبه کرد(والترو همکاران، 1996).
درمان کوتاه مدت راه حل محور در طول چند سال گذشته بخاطر تاکیدش بر تغییرات سریع وابسته به درمان و احترامش به دیدگاه مراجع که هر دو با فلسفه مراقبت از سلامتی سازگارند؛ محبوبیتی زیادی به دست آورده است؛ این رویکرد به عنوان یک رویکرد پست مدرن(فرانوگرا) نسبت به مداخلات رفتاری وابسته به همکاری بین درمانگر و مراجع برای درمان طبقه بندی می شود.
وظیفهی درمانگر راه حلمحور، کمک به مراجع(درمانجویان) برای توسعهی میزان موارد استثنا نسبت به مشکلات وی است. تلاش درمانگر بر این است تا از دریچهی چشم مراجع به مشکل بنگرد و با همان ادراک به دنبال تغییر رفتار باشد. اما با وجود همسانی مدل راه حلمحور با ایجاز و علمگرایی رویکردهای راهبردی، درمانگران این مکتب بر تشریک مساعی (بین درمانگر و مراجع) در ساختن روایتهای راهحلمحور تاکید میورزند (روزبلت،1986). در سطح دیگر، هدف درمان تنها کمک به مراجع است که با تغییر از صحبت دربارهی مشکل به صحبت دربارهی راه حلها، تغییر در کلام خویش را شروع میکنند.
فرایند درمان راه حل محور معمولا شامل پنج مرحله است:
- مشخص کردن مشکل و هدف
- شناسایی و افزایش استثنائات
- مداخلات یا وظایف طراحی شده برای شناسایی استثنائات
- ارزیابی تاثیر مداخلات
- ارزیابی دوباره مشکل و هدف(گوتر من و همکاران،2005).
رویکرد راه حل محور در مورد جمعیت ها و موقعیت های مختلفی از جمله زوج درمانی، خانواده درمانی، درمان مراجعان با نقص ذهنی، درمان سوء استفاده جنسی و درمان اسکیزوفرنی مزمن به کار رفته و نتایج سودمندی حاصل کرده است. مطالعه هایی که در مرکز خانواده درمانی کوتاه مدت در میلواکی صورت گرفته است؛ دامنه موفقیت از 72% تا 80% را در درمان مشکلات مراجعان گزارش می کنند(نذاری و همکاران،2007).
نلسون و کلی در پژوهش خود اثر بخشی درمان راه حل محور را در کاهش تعارضات زناشویی مورد بررسی قرار دادند و نشان دادند که درمان گروهی راه حل محور در کاهش تعارضات زناشویی موثر است.
زیمرمان پرست در مطالعه ای اثر بخشی زوج درمانی گروهی راه حل محور بر افزایش سازگاری و بهبود وضعیت زناشویی را بررسی کردند و نشان دادند که زوج درمانی راه حل محور در افزایش سازگاری زناشویی و بهبود وضعیت زناشویی موثر است.
داودی و همکاران در پژوهشی با عنوان رویکرد کوتاه مدت راه حل محور برای کاهش گرایش به طلاق نشان دادند که این رویکرد برای کاهش طلاق موثر است.
شاکرمی، داورنیا و زهراکار اثر بخشی درمان کوتاه مدت راه حل محور را بر کاهش استرس زناشویی بررسی نمودند؛ نتایج پژوهش آن ها نشان داد که درمان راه حل محور در بهبود استرس زناشویی موثر بوده است.
مراجعه به مشاوره ازدواج و خانواده
اگر تصمیم به ازدواج دارید یا اگر در زندگی مشترک خود دچار مشکل شده اید، تصمیم به مراجعه به مشاور و روانشناس گزینه منطقی است. در صورتی که فرد خاصی را در نظر ندارید و برای گرفتن اطلاعات برای مراجعه به روانشناس و رزرو وقت به دنبال مرجع مناسبی هستید می توانید از سایت پزشک خوب استفاده کنید. به طور مثال اگر ساکن کرج هستید و می خواهید به متخصص زوج درمانی در کرج مراجعه کنید می توانید با مراجعه به صفحه روانشناسان کرج متناسب با تخصص مورد نظر مشاور خود را انتخاب و از ایشان وقت رزرو نمایید.